Okul Öncesi Dönem Çocuklarının Mizaç Özelliklerinin Psikolojik Dayanıklılıkları ve Sosyal Duygusal Yeterlilikleri Üzerindeki Etkisinin İncelenmesi

Authors : Hülya Gülay Ogelman, Döne Kahveci

Pages : 144-166

Doi:10.59304/ijhe.1406543

View : 83 | Download : 108

Publication Date : 2024-04-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Araştırmanın amacı, okul öncesi dönem çocuklarının mizaç özelliklerinin psikolojik dayanıklılıkları ve sosyal duygusal yeterlilikleri üzerindeki yordayıcı etkilerinin incelenmesidir. Araştırmanın örneklem grubunda, Milli Eğitim Bakanlığına bağlı ilkokulların anasınıflarına devam eden 5-6 yaş grubundan 160 çocuk yer almaktadır. Araştırmada Kişisel Bilgi Formu, Çocuklar İçin Kısa Mizaç Ölçeği, Çocuk Ego Sağlamlığı Ölçeği, Okul Öncesi Sosyal Duygusal Beceriler ve Psikolojik Dayanıklılık Ölçeği olmak üzere dört ölçme aracı bulunmaktadır. Araştırmanın bulgularına göre okul öncesi dönem çocuklarının araştırma kapsamındaki dört mizaç özelliği ile psikolojik dayanıklılık ve sosyal duygusal yeterlikleri arasında anlamlı düzeyde ilişki bulunmuştur. Tepkisellik mizaç özellikleri ile psikolojik dayanıklılık ve sosyal duygusal yeterlilikleri arasında olumsuz yönde, yüksek düzeyde anlamlı bir ilişki olduğu belirlenmiştir. Bu sonuca göre tepkisellik mizaç özellikleri arttıkça, psikolojik dayanıklılıkları azalmaktadır. Benzer bir şekilde tepkisellik mizaç özellikleri arttıkça, sosyal duygusal yeterlilikleri azalmaktadır. Okul öncesi dönem çocuklarının sebatkârlık, ritmiklik ve sıcakkanlılık mizaç özellikleri ile psikolojik dayanıklılıkları ve sosyal duygusal yeterlilikleri arasında olumlu yönde, yüksek düzeyde anlamlı bir ilişki olduğu belirlenmiştir. Bu sonuca göre sebatkârlık, ritmiklik ve sıcakkanlılık mizaç özellikleri arttıkça/azaldıkça, psikolojik dayanıklılıkları artmakta/azalmaktadır. Benzer bir şekilde sebatkârlık ve ritmiklik mizaç özellikleri arttıkça/azaldıkça, sosyal duygusal yeterlilikleri artmakta/azalmaktadır. Psikolojik dayanıklılığın %89’u tepkisellik; %88’i sebatkârlık, %89’u ritmiklik, %95’i sıcakkanlılık mizaç özelliği ile açıklanmaktadır. Sosyal duygusal yeterliliğin %58’i tepkisellik, %58’i sebatkârlık, %59’u ritmiklik ve %61’i sıcakkanlılık mizaç özelliği ile açıklanmaktadır.
Keywords : Mizaç, psikolojik dayanıklılık, sosyal duygusal yeterlilik, okul öncesi dönem