Kayseri Çocuk Oyunlarında Tekerlemelerin Yeri `Bu çalışma III. Dil, Kültür ve Edebiyat Öğrenci Sempozyumu`nda bildiri olarak sunulmuştur.`

Authors : Banu Somyürek

Pages : 92-128

View : 41 | Download : 105

Publication Date : 2024-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Oyun, çocuklar için yaşamın vazgeçilmez bir unsurudur. Çocuklar yaşamlarının ilk yıllarından itibaren çeşitli form ve nesnelerle oyun kurarlar. Bir bakıma oyunlar aracılığı ile gerçek hayatla ilişki kurarlar. Oyun sadece bir eğlence, vakit geçirme aracı değildir. Çocuğun bedensel, ruhsal, sosyal ve zihinsel olarak gelişimine büyük katkı sağlar. Ana dilin akıcı ve doğru biçiminde kullanılma becerisine çocuk yaşlarda öğrenilen tekerlemelerin katkısı büyüktür. Çocukların hayal dünyasının zenginleşmesini sağlayan tekerlemeler aynı zamanda çocuklara topluluk karşısında konuşma cesareti vermektedir. Tekerlemelerin bir başka işlevi de çocukların hafızasını güçlendirerek ezber yeteneklerini geliştirmektedir. Teknolojinin gelişmesiyle sokak oyunlarının azaldığı dikkat çekmektedir. Bu değişimle birlikte hatırladığımızda bizleri çocukluğumuza götüren, yüzümüzde gülümseme bırakan tekerlemelerin de, çocuklar tarafından az tercih edilir hâle geldiğini görmekteyiz. Bu durum dil ve zihin gelişiminde önemli rol oynayan tekerlemelerin yeniden gündeme gelmesi ve müfredata girmesinin gerekliliğini göstermektedir. Kayseri’de çocukların oynadığı çok çeşitli oyunlar bulunmaktaydı. Yaşam şartları ve hayat tarzının değişmesi sonucunda bu oyunlar unutulmaya yüz tutmuştur. Çalışmada onlarca çocuk oyunu taranarak toplamda 48 adet tekerleme içeren çocuk oyunu incelenmiştir. Bu veriler dört ana başlık altında tasnif edilmiştir. Bu sınıflandırma tekerlemelerin oyunda kullanım alanlarına göre yapılmıştır. Oyunu başlatan tekerlemeler, oyunun esasını teşkil eden tekerlemeler, oyun içerisinde belli aşamalarda kullanılan tekerlemeler ve son olarak oyun bitiminde kullanılan tekerlemeler. Bu çalışma ile günümüzde olmasa da hafızalarda olan çocuk oyunlarındaki sözlü kültür unsurlarından tekerlemelerin bir araya getirilmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla yazın taraması yapılmış, önceden derlenen çalışmalar incelenmiş, kaynak kişilerle görüşülmüştür. Konu ve coğrafi alanın genişliği göz önüne alınarak çalışma alanı Kayseri merkezi olarak sınırlandırılmıştır.
Keywords : Tekerleme, Çocuk Oyunları, Halk Bilim, Sözlü Kültür