Bağımsız Türk Devletlerinin Millî Marşlarının Muhtevası Üzerine

Authors : Serkan Yüksel

Pages : 401-422

View : 58 | Download : 58

Publication Date : 2024-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Millî marşlar, bayrakla birlikte bir devletin mukaddes manevi değerlerinin başında gelmektedir. Bayraklar egemenliği ifade ederken millî marşlar genellikle bu egemenliğin kazanılışını anlatan, egemenlik kazanılırken ortaya konan millî bilincin ifade edilmesini ve egemenliği kaybetmemek için öğüt ifadelerinin kullanıldığı mukaddes metinlerdir. Millî marşların oluşması devletlerin bağımsızlık kazanmalarıyla paralel ortaya çıktığı için yüksek bir kutsiyet ifade eder. Devletlerin egemenlik kazanma hakkındaki tarihî tecrübeleri, toplumların millî karakterleri, dünya görüşleri, yaşadıkları coğrafya gibi birtakım olgular da bu millî marşların muhtevaları üzerinde etkili bir rol oynar. Bu bağlamda bazı ülkelerin millî marşları savaş, kahramanlık, egemenlik, kan gibi bağımsızlık mücadelesine dair kelimeler içerirken bazı ülkelerin millî marşlarında muhtevayı başka türden kelime kadroları oluşturur. Örnek vermek gerekirse İstiklal Marşı’nda savaş, egemenlik, asalet ifade eden bir kelime kadrosu mevcutken Almanya Millî Marşı’nda daha çok çalışkanlık, üretkenlik ve devamlılık ifade eden kelimeler mevcuttur. Bu durum günümüzde Türklerin savaşçı kimliği ve Almanların da çalışkanlıklarıyla bilindiği bir dünyada millî marşların millî karakterleri yansıtmasının güzel bir örneğini teşkil eder. Bu bağlamda bizim çalışmamızda Dövlәt Himni olarak adlandırılan Azerbaycan millî marşı, Memlekettik Gimni olarak adlandırılan Kazakistan millî marşı, Uluttuk Gimn olarak adlandırılan Kırgızistan millî marşı, Dävlät Mädhiyesi olarak adlandırılan Özbekistan millî marşı, İstiklal Marşı olarak adlandırılan Türkiye millî marşı ve Dövlet Gimni olarak adlandırılan Türkmenistan millî marşları ele alınacaktır. İlk bakışta Türkiye ve Azerbaycan millî marşlarında göze çarpan savaş, kahramanlık, övgü ifadeleri; Kırgızistan ve Kazakistan millî marşlarında göze çarpan tabiat unsurları ve ifade biçimleri; Özbekistan ve Türkmenistan millî marşlarında göze çarpan lider övgüsü ve sulh anlayışının sebepleri yorumlanacak ve mezkûr metinlerin muhtevaları genel itibariyle incelenecektir. Bu inceleme yapılırken tahlilin güçlenmesi açısından farklı ülkelerin millî marşlarından da yararlanılacaktır.
Keywords : milli marşlar, kültür, toplum, dilbilim