YÜKSEKÖĞRETİM MODELLERİ VE TÜRKİYE YÜKSEKÖĞRETİM MODELİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Authors : C Ergin EKİNCİ, Burcu TÜRKKAŞ ANASIZ, Elif ILİMAN PÜSKÜLLÜOĞLU

Pages : 778-791

Doi:10.21733/ibad.464288

View : 23 | Download : 7

Publication Date : 2018-12-30

Article Type : Review Paper

Abstract :Yükseköğretim modelleriyle ilgili a lanyazında devlet merkezli model, devlet kontrollü model, kıta Avrupası modeli, Fransız modeli, Humbol d t modeli, akademik öz yönetim modeli, Alman yükseköğretim modeli, Anglo Amerikan model, Anglo Sakson model gibi pek çok farklı sınıflandırma ile karşılaşılm aktadır. Yükseköğretim modellerine ilişkin bu farklı sınıflandırmalar alanyazında karışıklığa neden olabilmektedir. Bu nedenle, başlangıçta öğrenci ve öğretmen yapılanması şeklinde başlayan yükseköğretim modellerini, temel olarak üç ana başlık altında sınıflandırmak mümkündür. Bunlar; bilgi aktarm a işlevini üstlenen merkeziyetçi model , eğitim in yanı sıra araştırmaya da odaklanan araştırma modeli ve girişimci üniversite olarak nitelendirilen piyasa odaklı model dir. A lanyazında yükseköğretim modellerinin farklı sınıflandırmaları yapılmış olsa da, Türkiye yükseköğretim inin hangi modele göre yapılandığı belirsiz görünmektedir. Türkiye yükseköğretim modelinin , Cumhuriyet sonrası modernleşmenin inşasından ve kamu yönetim i anlayışında benimsenen merkeziyetçi yapılanmadan kaynaklı olarak tek merkezli olduğu savunulabilir. Ancak alanyazında bu durumu detaylı bir şekilde açıklayan ve Türkiye yükseköğretim inin tarihsel süreçte hangi modeli kullandığını değerlendiren bütüncül bir çalışmaya rastlanamamıştır. Türkiye yükseköğretim inin görece yeni olması bu durumun nedenini açıklayabilir olsa da, var olan bu eksikliğin giderilmesi ve Türkiye yükseköğretim inin hangi modele göre yapılandığının ortaya konulması gerekmektedir. Mevcut çalışmada öncelikle yükseköğretim modelleri üç temel sınıflandırma açısından Merkezi Model, Araştırma Odaklı Model ve Piyasa Odaklı Model olarak ele alınmış ve son olarak Türkiye’deki yükseköğretim modeli incelenmiş ve değerlendirilmiştir.  
Keywords : Üniversite yönetim modelleri, Merkezi model, Araştırma odaklı model, Piyasa odaklı model, Türkiye yükseköğretim modeli