SPORDA YETENEK SEÇİMİ VE YÖNETİMİ İLE İLGİLİ TÜRKİYE`DE YAPILMIŞ ARAŞTIRMALARIN DERLEMESİ

Authors : Umut Dinçer

Pages : 8-27

Doi:10.36415/dagcilik.1302013

View : 868 | Download : 2088

Publication Date : 2023-07-30

Article Type : Review Paper

Abstract :Bu çalışmanın amacı sporda yetenek seçimi ve yönetimi hakkında Türkiye’de gerçekleştirilen çalışmaların derlemesini yaparak sporda yetenek seçimi ve yönetimi konusunda antrenörlere, beden eğitimi öğretmenlerine ve spor yöneticilerine daha belirgin bir yol gösterici kaynak oluşturmaktır. Çalışmada farklı veri tabanlarında farklı dillerde araştırma yapılmış, çoğunlukla “Sporda Yetenek Seçimi”, “Motor Gelişim ve Yetenek Seçimi”, “Sporda Yetenek Yönetimi”, “Sporda Yönlendirme” anahtar kelimeleri kullanılmıştır. Yerli kaynaklardan elde edilen bulguları bir araya getirmek için çalışmada sistematik derleme araştırma yöntemi kullanılmıştır. Konu ile ilgili toplamda 27 adet araştırma incelenmiştir. Spor dalına özgü özelliklerin bilinmesi yeteneğin belirlenmesinde önemli olabilir. Yetenekli sporcuların bulunmasında çok sayıda antrenman grubu oluşturulması etkili olup bu antrenmanlar müsabakalar ile desteklenerek uzun bir süreç içerisinde değerlendirilmelidir. Yeteneğin seçiminde; genetik, fiziksel, fizyolojik, psikososyal ve çevresel süreçler etkilidir. Bu süreçte sportif hazırbulunuşluk önemlidir. Çünkü yetenekli sporcunun gelişimi aşamasında fizyolojik, fiziksel, psikososyal ve sportif performans verileri dikkate alınmalıdır. Motorik özellikler yaş gruplarına göre değişiklik gösterebilir ve bu özellikler yetenek seçiminde önemlidir. Branşlara özgü yetenek seçimi test bataryalarının oluşturulması yeteneğin tespitine destek olabilmektedir. Yeteneğin belirlenmesinde sporcunun bilimsel verilerinin daha belirgin bir yol göstereceği söylenebilir. Bilimsel seçim yöntemlerinin doğal seçim yöntemlerine göre sporda başarılı olacak sporcuların belirlenmesinde daha etkili olacağı söylenebilir. Ulusal ve uluslararası düzeyde başarılı olacak sporcuların tespitine erken yaşlarda başlanılmalı ve bu süreçler rasyonel yetenek yönetimi modelleri ile desteklenmelidir. Belirlenen yetenekli sporculara yönelik kişisel gelişimi destekleyecek eğitimler verilmeli ve hukuksal açıdan doğru yönetilmelidir. Yeteneğin tespitini belirleyen kişi veya kurumlar desteklenmelidir. Yetenekli sporcuların tespitinde sporun paydaşı kurum ve kuruluşların koordineli çalışması önemlidir. Yeteneğin belirlenmesinin ardından var olan yeteneğin geliştirilmesi ve yönlendirilmesini için bu sürecin doğru yönetilmesi gerekmektedir. Bu doğrultuda yetenek yönetimi kavramı ortaya çıkmış olup ilerleyen dönemlerde kavram konuyla ilgili araştırmacıların odak noktası olabilecek bir hale gelmiştir. Yeteneğin yönetimi ile ilgili yerli araştırmaların sayısı çok azdır. Bu sebeple Türkiye’deki örneklem grupları ile yetenek yönetimi konusunda yeni araştırmalar gerçekleştirilmelidir.
Keywords : Spor, Yetenek, Yetenek Seçimi, Sporda Yönlendirme