Türkiye Cumhuriyeti ve Sovyetler Birliği Ekonomik İlişkileri

Authors : Yılmaz Aydin

Pages : 1-16

Doi:10.59445/ijephss.1340288

View : 170 | Download : 289

Publication Date : 2023-10-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Çarlık rejiminin devrilmesine ve dünyada ilk sosyalist ülkenin kurulmasına yol açan Ekim Devrimi, dünya tarihinde dönüm noktalarından biridir. Kapitalist üretim ilişkileri yerine toplumsal mülkiyete dayalı planlı ekonominin uygulandığı Sovyetler Birliği, kuruluşundan itibaren kapitalist-emperyalist ülkeler için potansiyel bir düşmandı. Aynı dönemde Mustafa Kemal liderliğinde Anadolu’da emperyalist ülkelere ve bunların işbirlikçisi konumundaki saltanat rejimine karşı bağımsızlık savaşı veriliyordu. İlk ve tek sosyalist ülkenin lideri Lenin’e göre sosyalist olmasa ada anti emperyalist mücadele verdiği için Mustafa Kemal desteklenmeliydi. Türkiye Cumhuriyeti henüz kurulmadan, Ankara hükümeti ve Sovyetler Birliği arasında yakın ilişkiler geliştirilmiş ve emperyalist ülkelere karşı işbirliği için gerekli zemin hazırlanmıştı. Emperyalist ülkelerin en önemli temsilcisi İngiltere, her iki ülke için ortak düşmandı. Bu bağlamda, Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk yıllarında dış politikanın Sovyetler Birliği - Türkiye - İngiltere Üçgeni içinde şekillendiği görülmektedir. Buna karşılık 2. Dünya Savaşı ve sonrasında başlayan Soğuk Savaş dönemi boyunca, Türkiye ve SSCB’nin hem siyasi hem de ekonomik ilişkileri ABD ve NATO ekseninde şekillenmiştir. NATO üyesi Türkiye, iki kutuplu dünyada yaşanan krizlere rağmen, SSCB ile ekonomik ilişkilerini, kısa süreli istisnai dönemler hariç, Sovyetler Birliği’nin dağılmasına kadar istikrarlı bir şekilde sürdürmüştür. Ekonomik ilişkilerin, SSCB’nin dağılmasından sonra resmi adıyla Rusya Federasyonu ile artarak devam etmesi, ilişkilerin tarihsel temellerinin güçlü olmasıyla da ilişkilidir
Keywords : Türkiye Ekonomisi, Dış Ticaret, Ekonomik İlişkiler