GÖÇEBE KÜLTÜRÜNÜN TÜRK DEMONOLOJİSİNE ETKİSİ

Authors : Oğuzcan ACAR

Pages : 214-230

View : 20 | Download : 11

Publication Date : 2021-05-31

Article Type : Other Papers

Abstract :Türk mitolojisi oldukça zengin bir muhtevaya, türlü varlık ve olaylardan mürekkep bir yapıya sahiptir. Mitolo-jik sistem belli başlı özelliklere göre gruplandırılıp kategoriler halinde incelenmektedir. Mitolojinin en eski öğele-rinden oluşan ve kötücül tabiata ilişkin değerleri içeren demonoloji kategorisi ise, yine oldukça çeşitli bir yapıya ve gündelik sorunların kişileştirilmesine sahiptir. Eski Türklerin göçebe hayatı sosyo-kültürel yapılarını derinden etkilemiş ve konargöçerliğin sorunları onların mitolojik tasavvurlarına da tesir etmiştir. İlkel insanın zorlu ya-şam koşullarında hayatta kalma çabasının bir gereği olan göçebe kültürün, onun inanışlarına ve değerlerine de etki etmesi gayet tabiidir. Göçebelik kültürünün tehlike ile iç içe olan yapısından dolayı, insanlar tehlikeli du-rumların belirsizliğini kendi açıklamalarıyla gidermeye çalışmıştır. Genel itibariyle yolculuk halinde olma esası-na dayalı göçebe hayat, yolculuk sırasında gerçekleşebilecek tehlikelerin yarattığı endişe, kaygı, korku gibi duygulardan yoğrularak; insanları yollarından saptıran, onlara ziyan vermek isteyen, insanlara yolculuk eder-ken musallat olan türlü demonolojik varlığı doğurmuştur. Bu çalışmada, ilgili alanların otorite isimlerine başvu-rularak, göçebelik kültürünün Türk demonoljisine nasıl bir etki yaptığı incelenmiştir.
Keywords : demon, göç, korku, türk mitolojisi