TÜRKİYE’DE “MADENLERİN” KÜLTLEŞME SÜREÇLERİNE DAİR BİR DEĞERLENDİRME

Authors : Şakire BALIKÇI

Pages : 231-248

View : 22 | Download : 7

Publication Date : 2021-05-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Türk kültüründe madenler ve madencilik Ergenekon Destanıyla da malum olduğu üzere yüzyıllardır kutsallık ihtiva etmektedir. Bu durum folklor malzemelerine doğrudan yansıdığı gibi gündelik hayatın da vazgeçilmez bir parçası olmuştur. Konuya en iyi örneği teşkil eden “demir kültü” başta olmak üzere altın, gümüş, bakır gibi sık kullanılan madenler; Türkler’in kültür evreninde sadece değerli maddeler olarak değil manevi anlamda da kendisine hatırı sayılır bir yer edinmiştir. Bu sayede madenler sanatta, bilimde, kişisel adlandırmalarda hatta rüyalar vasıtasıyla toplumsal bilinçaltında yer edinmişlerdir. Çalışmanın kapsamı Türkiye sahası olarak belirlenmiş ve “maden kültü”nün geçmişten günümüze seyrini ihtiva etmektedir. Çalışma verileri; yazılı ve sözlü kaynaklara insert ignore into journalissuearticles values(kaynak kişiler);, yazarın kişisel deneyim ve gözlemlerine dayanmaktadır. Çalışmanın sonuç kısmında madenlerin kişi adlarına yansımaları cinsiyete, sosyal hayattaki kullanım yelpazesine göre değerlendirilmiştir. Kimi madenlerin yaygınlık alanının sınırlı; kiminin ise kültleşme süreci bağlamında yaygın etkisinin devam ettiği tespit edilmiştir. Son olarak Gök Tanrı inancından günümüze madenlerin Türkler’in hayatlarında yerinin tespiti ve değerlendirilmesi yapılmıştır.
Keywords : Madenler, demir kültü, Gök Tanrı İnancında Madenler