ELEKTRONİK KÜLTÜR ORTAMINDA HALK HİKÂYELERİNİN YENİDEN KEŞFİ: KARİKATÜRİZE HALK HİKÂYELERİ

Authors : Gizem Çelik

Pages : 250-266

Doi:10.61729/uhad.1283209

View : 222 | Download : 259

Publication Date : 2023-11-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Halk bilimi ürünleri yüzyıllarca birincil sözlü kültür ortamında icra edilmiştir. Teknolojinin gelişmesine bağlı olarak kitle iletişim araçları yaygınlık kazanmış ve halk biliminin yüz yüze ve yazılı olan geleneksel ortamının yanına internet odaklı elektronik kültür ortamı da eklenmiştir. Walter Ong, halk biliminin yeni icra mekânı olan elektronik kültür ortamını "ikincil sözlü kültür ortamı” olarak adlandırmaktadır. İkincil sözlü kültür ortamında gelişen folklora ise netlore, internet folkloru gibi isimler verilmektedir. İkincil sözlü kültür ortamında masal, efsane, halk hikâyeleri, halk inanışları, halk mutfağı gibi birçok ögenin kendine yer bulduğu görülmektedir. Bu çalışmada ise halk hikâyelerinin internet folklorundaki karikatür haline gelmiş gönderiler ele alınıp incelenecektir. Facebook, Twitter, Instagram, Pinterest, katılımcı sözlükler vb. sosyal paylaşım sitelerinden alınan ve halk hikâyelerine atıfta bulanan çeşitli karikatürler çalışmanın sırını oluşturmaktadır. Çalışma konusuna uygun düşen karikatürlerden hareketle "Leyla ile Mecnun”, "Kerem ile Aslı”, "Ferhat ile Şirin” ve "Köroğlu” hikâyeleri incelenecektir. Bu hikâyelerin geleneksel ortamındaki şekli ile ikincil sözlü kültür ortamındaki mizahla harmanlanmış şekli karşılaştırılacaktır. İnternet folklorunda karşılaşılan halk hikâyelerine göndermede bulunan karikatürlerde geleneksel ortamdaki hikâye kahramanının başından geçen olayın esas alındığı ve bu olayın mizah ve yergi ile harmanlanarak günümüzdeki yozlaşmaların eleştirisinin yapıldığı dikkat çekmektedir.
Keywords : halk hikayeleri, elektronik kültür ortamı, mizah, ikincil sözlü kültür ortamı, yergi