Adana ve Çevresindeki Mezarlarda Türk Motif ve Sembolleri

Authors : Hilmi Savur, Rabia Gökcen Kayabaşı

Pages : 135-154

Doi:10.61729/uhad.1467284

View : 73 | Download : 56

Publication Date : 2024-05-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Türk kültürü, Türk milletinin dünü, bugünü ve yarınıdır. İnsanlık tarihinin en zengin kültürlerinden biri olan Türk kültürü, tarihi süreç içerisinde farklı medeniyetlerle buluşarak şekillenmiş ve gelişimini devam ettirmiştir. Çok yönlü bir olgu olan kültürün manevi unsurlarını tespit etmek oldukça zorken, maddi olanları belirli karşılaştırmalara imkân tanımaktadır. Bu maddi kültür unsurlarından biri de mezarlardır. Mezarlar bu dünya ve öteki dünya arasında bir eşik durumundadır. Tarihin en eski dönemlerinden itibaren Türkler, ölüm ve ölümden sonraki hayatın varlığına değer vermişlerdir. Geçmişten günümüze aktarılan gelenekler farklı dönemlerde değişkenlik gösterse de ana tema genellikle aynı kalarak işlevselliğini devam ettirmiştir. Türklerin ölüme bakış açısı, ölümle yüzleşmeleri, ölüm sonrasında yaptıkları ritüeller, temel olarak din ve gelenekler üzerinden temellendirilmiştir. Türklerin İslamiyet’i kabul etmesiyle beraber ölü ve mezar gelenekleri kısmen değişse de anlam itibariyle özü değişmemiştir. Osmanlılar döneminde hem mezar taşları bir sanat eseri hüviyeti kazanmış, hem de türbe adı verilen yapılar ortaya çıkmıştır. Çalışmada, Adana il merkezinde bulunan Asri Mezarlık, Akkapı Mezarlığı, Buruk Mezarlığı, Kabasakal Mezarlığı, Havutlu Mezarlığı, Kimsesizler Mezarlığı, Sülüklüpınar Mezarlığı, Yüzüncüyıl Mezarlığı ile ilçe ve köylerde bulunan çeşitli mezarlıklar saha araştırması teknikleriyle araştırılmış ve 902 mezar tespit edilerek incelenmiştir. Bu mezarlar arasından seçilen mezar taşları, Türk motif ve sembolleri özelinde detaylandırılıp açıklanmaya çalışılmıştır.
Keywords : mezar, ölüm, türk kültürü, halk bilimi