MIST ÜLKELERİNDE SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMA VE YEŞİL ENERJİNİN YEŞİL ÜRETİME ETKİSİ

Authors : Fatih Akın, Ömer Akçayır

Pages : 169-186

Doi:10.18092/ulikidince.1582864

View : 135 | Download : 96

Publication Date : 2025-02-12

Article Type : Research Paper

Abstract :Çalışmada, MIST (Meksika, Endonezya, Güney Kore ve Türkiye) ülkelerinde sürdürülebilir kalkınma (HDI) ve yenilenebilir (REN) enerji tüketiminin yeşil üretim (CO2) üzerindeki etkilerini araştırmak amacıyla 1990-2021 yılları verileri kullanılarak panel veri analizi yöntemleri kullanılmıştır. CIPS birim kök testinin kullanıldığı analizde tüm serilerin birinci farkta durağan oldukları belirlenmiş, LM Bootstrap eşbütünleşme yöntemiyle eşbütünleşme ilişkisi tespit edilmiştir. Modelin katsayıları Artırılmış Ortalama Grup (AMG) yöntemi ile tahmin edilmiş ve nihayetinde Dumitrescu & Hurlin (2012) panel nedensellik testi ile analiz tamamlanmıştır. Panelin genelinde ve ülke bazında istatistiksel olarak anlamlı sonuçlar ortaya çıkmış, HDI ve yenilenebilir enerji tüketimi CO2’yi azaltırken, kontrol değişken olan GDP ve yenilenemeyen enerji tüketimi CO2’yi artırmaktadır. Sürdürülebilir kalkınmanın yeşil üretim üzerindeki etkisinin yenilenebilir enerjinin etkisinden daha fazla olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca bağımsız değişkenlerin her birinden bağımlı değişkene (CO2) doğru, doğrudan ya da diğer değişkenler aracılığıyla dolaylı olarak nedensellik ilişkisi tespit edilmiştir.
Keywords : Sürdürülebilir Kalkınma, Yenilenebilir Enerji, Yeşil Üretim, Panel Veri Analizi