İran İslam Cumhuriyeti`nin Orta Asya ve Azerbaycan Politikaları

Authors : Atay AKDEVELİOĞLU

Pages : 129-160

View : 21 | Download : 17

Publication Date : 2004-06-01

Article Type : Research Paper

Abstract :SSCB yıkılana kadar belirgin bir Orta Asya insert ignore into journalissuearticles values(ve Azerbaycan); politikası olmayan ve ilişkilerini Moskova üzerinden yürüten İran, SSCB dağıldıktan sonra bir taraftan bölge ülkeleriyle yapıcı ilişkiler kurmaya çalışmış, diğer taraftan da bölgede Rusya`nın başatlığını kabullenir gözükmüştür. Bölge ülkelerinin içişlerine karışmamaya özen gösterse de, İran`ın bölgeyle ilişkileri istediği düzeye ulaşamamıştır. Bu sonuçta, ABD`nin bölge ülkelerine aksi yöndeki telkinleri, bölge ülkelerinin siyasal İslam`ı içsel tehdit olarak görmeleri ve bu tehdidin dış odağı olarak İran`ı algılamaları ile İran`ın kendi ekonomik-teknolojik sınırlamaları etkili olmuştur. Siyasal olumsuzluklara ve ABD`nin baskılarına rağmen İran, coğrafi konumu ve enerji alanında trampa ilişkisine girme arzusuyla, özellikle hidrokarbon kaynaklarına sahip bölge ülkeleri için alternatif transit yolu ve ekonomik işbirliği yapılabilecek bir bölge ülkesi haline gelmiştir.
Keywords : İran dış politikası, Orta Asya cumhuriyetleri, Hazar Havzası, İslamî dış politika, Türkiye İran rekabeti