Benjamin’de Marksizm ve Sürrealizm İlişkisi

Authors : Çağan BİR

Pages : 103-121

Doi:10.35235/uicd.1111530

View : 17 | Download : 9

Publication Date : 2022-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışma bir felsefe, teori ve dünya görüşü olan Marksizm ile avangart bir sanat akımı olan Sürrealizmin Walter Benjamin düşüncesinde nasıl iç içe geçtiğini göstermektedir. Sürrealizmin amaçlarından biri yeni olanakların, anlamların, boyutların açığa çıkarılmasıdır. Sürrealizmin temel olarak devrimci yönü buradadır. Çalışmanın amaçladığı en önemli bağlantı sürrealizmin bilinçdışında bulduğu özgürleştirici öğeyle Benjamin’in tarihte bulduğu devrimci öğedir. Bu çalışma Benjamin’in genel olarak politika ve sanat anlayışına odaklanmamaktadır. Benjamin’e göre Sürrealizmin getirmek istediği aura ve büyü devrimciliğin ihtiyaç duyduğu sarhoşluktur. Çalışma fantazmagori, kitle kültürü, gündelik nesneler ve deneyimler gibi Sürrealizm ve devrimcilik arasında bağlantı kurulabilecek öğelere değinmektedir. Ancak asıl paralellik mitik, ilerlemeci tarih anlayışı karşısında Marksizmin iradeci devrim yorumuyla geçmişte bulunacak kurtarıcı imgelerin; Sürrealizmin bilinç karşısında bilinçdışının özgürleştirici yönünü göstermesi arasındadır. Mesihvari bir müdahalenin şimdiki zamanı, sürrealizmin zaman-mekan anlayışıyla da uyumludur. Marksizm’e göre kapitalizmde insan, ideolojinin ve meta fetişizminin etkisinde parçalanmış bir bilince ve yabancılaşmış bir varoluşa sahiptir. Benjamin’e göre sürrealizm hem yeni olanakları, anlamları görmeyi sağlayarak parçalanmış bilincin ve yabancılaşmış insanın aşılmasında hem de kapitalizm, devlet gibi kurum ve iktidar yapılarının aşılmasında Marksizm’e yardım edebilir.
Keywords : Marksizm, Sürrealizm, Tarih, Bilinçdışı, Devrim