Van Meher Kapı Kutsal Alanı’nın Yeniden Değerlendirilmesi ve Koruma Yaklaşımı İçin Bir Öneri

Authors : Mustafa GÜLEN

Pages : 42-54

View : 15 | Download : 17

Publication Date : 2023-03-20

Article Type : Research Paper

Abstract :Kültürel miras; kültürel ve sosyal bir süreç, belirli olayların gerçekleşmesiyle edinilen deneyimler olarak, kültürümüzle, tarihimizle ilgili somut ve soyut değerlerin bir bütünüdür. Arkeolojik alanlar, farklı nitelikleri, sahip oldukları potansiyelleri ve sorunlarıyla kültürel mirasın önemli bir parçasıdır. Kültürel miras alanları içinde bu kültür varlıklarının çok daha kolay ve hızlı bir şekilde yok olduğu bilinmektedir. Bu sebeple bu alanların belgelenmesi ve korunması oldukça önem kazanmaktadır. Bu alanların korunarak gelecek nesillere aktarılması, UNESCO, ICOMOS ve Avrupa Konseyi gibi uluslararası kuruluşların da gündemindedir. Türkiye barındırdığı arkeolojik sit alanları, anıtlar gibi farklı unsurlarla arkeolojik kütür konusunda oldukça zengindir. Bu zenginliğin görüldüğü bölgelerden biri Doğu Anadolu Bölgesi’nde yer alan Van Kenti’dir. Kentte bulunan Urartu Krallığı’na ait Meher Kapı Kutsal Alanı, Van Kalesi’nin 7 km kuzeydoğusunda, Zımzım Dağı’nın güney yamaçlarında yer almaktadır. İnşa tarihi M.Ö. 9. yüzyılın son çeyreği olan yapı, literatürde Urartu Uygarlığının açık hava kutsal alanlarından biri olarak tanımlanmaktadır. Ancak yapı ve çevresinin günümüzde önemli bir tahribata maruz kaldığı izlenmektedir. Yapının koruma ve sunum yaklaşımlarının günümüzde geldiği noktayı, bu mirasın, tarihsel süreç içerisinde yaşadığı dönüşümü anlamak ve eserin korunmasına yönelik bir farkındalık yaratmak bu çalışmanın odağını oluşturmaktadır. Bu doğrultuda; alan incelemesi ve literatür taraması yapılmıştır. Çalışma kapsamında Dünya ve Türkiye’deki koruma ve sunum modellerine de değinilerek eserin bakım ve onarımının yapılması, yakın çevresinin iyileştirilmesi, ulaşım olanaklarının arttırılması ve etkin tanıtım faaliyetleri ile kentin önemli turizm destinasyon merkezlerinden biri haline getirilmesi hususunda önerilerde bulunulmuştur. Böylelikle bu nitelikli kültür varlığının hem yakın çevresi ile korunmasına hem de kentin tanıtımına önemli bir katkı sağlayacağı düşünülmektedir.
Keywords : Van, Urartu, Meher Kapı, Kültürel Miras, Koruma, Cultural Heritage, Conservation