Türk Deniz Tarihinin Turgut Reis ve Uluç Reis Adlı Romanlara Yansıması

Authors : Erol OGUR

Pages : 102-114

View : 30 | Download : 42

Publication Date : 2023-08-20

Article Type : Research Paper

Abstract :Türk deniz tarihinde 16. Yüzyıl çok önemli bir dönemdir. Türk deniz tarihinden konusunu alan romanlarda genellikle bu döneme ait olaylar ve şahsiyetler anlatılmaktadır. Cevat Şakir’in, romanlarında ve hikâyelerinde mekân Akdeniz ve Ege kıyılarıdır. Ege ve Akdeniz kıyılarını çok iyi tanıyan yazar, bu mekânları tarih ve kültürüyle birlikte ele alır ve anlatır. Türk romanının başlangıcından itibaren Türk tarihinin de romana konu olduğu görülür. Konusunu Türk tarihinin çeşitli devirlerinden alan romanların önemli bir kısmında olaylar genellikle karada geçer. Bunun başlıca sebebi, Türklerde deniz kültürünün gelişmesinin diğer milletlere göre daha geç olmasıdır. Türklerin donanmanın önemini kavrayıp denizde de üstünlük kurma teşebbüslerinin ilk önemli hamlesi İstanbul’un fethi dönemindedir. Türk deniz tarihinin de en parlak devri ise 16. yüzyıldır. Bu yüzyılda artık imparatorluk devrine ulaşan Osmanlı Devleti, karada olduğu kadar denizde de gücünü ve hâkimiyetini güçlü biçimde göstermiştir. Oruç, Hızır, İlyas, Turgut, Uluç Ali Reisler, Türklerin Ege ve Akdeniz’de hâkimiyetini ilan etmişlerdir. Halikarnas Balıkçısı, bu şahsiyetlerden Turgut Reis ve Uluç Reis adlı romanlarında, tarihî roman bağlamında Türk denizcilik tarihinin bir boyutunu romana taşımıştır. Tarihî gerçeklikle büyük ölçüde örtüşen romanlarda yazarın yaratıcı muhayyilesinin etkisini gözden uzak tutmamak gerekir. Bu sebeple bu çalışmada, Cevat Şakir’in romanlarında olay kurgusunu oluştururken tarihî gerçeklere ne ölçüde bağlı kaldığı, ondan ne şekilde ayrıldığı belirlenmeye çalışılacaktır.
Keywords : Halikarnas Balıkçısı, tarihi roman, Turgut Reis, Uluç Reis