Mudarebe Finansmanının Katılım Bankalarında Uygulanmasının Ahlaki Risk Yönünden Değerlendirilmesi: Türkiye Örneği

Authors : Muhlis Selman SAĞLAM, Taha EĞRİ

Pages : 197-226

Doi:10.25272/ijisef.689009

View : 18 | Download : 8

Publication Date : 2020-07-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Emek sermaye ortaklığı, uygulanıldığı takdirde toplumsal kalkınmaya katkı sağlayıcı bir finansman modelidir. İslam hukukunda emek sermaye ortaklığını ifade eden mudarebe finansmanı faizsiz finans sisteminde iyi bir alternatif olma potansiyelini bünyesinde barındırmasına rağmen, katılım bankalarının sermaye; müşterinin de emeğini ortaya koyduğu ortaklık şeklinde, uygulanma oranı katılım bankalarında çok düşüktür. Bu durum literatürde gerektiği kadar ele alınmamış, sunulan öneriler ise yüzeysel kalmıştır. Söz konusu çelişkinin nedenleri üzerine eğilen bu araştırma olası nedenleri katılım bankası perspektifinden değerlendirerek farkındalık oluşturmayı amaçlamıştır. Mudarebe finansmanının katılım bankaları için ahlaki risk barındırdığını ileri süren araştırma, bu iddiayı ahlaki riskin yasal altyapı, kayıt dışı işlemler, ticari olgunluk seviyesi, ekonomik konjonktür ve denetim kavramları ile ilişkisi çerçevesinde alanında uzman kişilerle yarı yapılandırılmış mülakatlar gerçekleştirerek değerlendirmiştir. Gerçekleştirilen mülakatlar ve sonrasında yapılan değerlendirmeler neticesinde katılım bankalarının mudarebe finansman modelini uygulayabilecek bir altyapıya sahip olmadığı, söz konusu modelinin sürdürülebilir bir şekilde uygulanabilmesi için katılım bankalarından farklı işleyen yeni bir kurumun kurulması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır. Son bölümde ise mudarebe finansmanının uygulanabilirliğinin arttırılması için politika önerileri sunulmuştur.
Keywords : mudarebe, ahlaki risk, katılım bankası