OSMANLI DEVLETİ İDARESİNDE GÖNYE (GONİO) SANCAĞI

Authors : Sibel ORHANKAZİ

Pages : 171-188

Doi:10.18220/kid.1017407

View : 11 | Download : 24

Publication Date : 2021-11-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Osmanlı Devleti’nde Karadeniz’in doğu yakasındaki bazı küçük idari birimler, Trabzon’un fethinden sonra belirli amaçlara ve bazı hizmetlere bağlı olarak teşkilatlanmıştır. Fethinden sonra merkeze olan uzaklık nedeniyle ulaşılamayan ve idare edilemeyen yerler Rusya’nın yayılmacı politikasından ve bu politikayı tatbik etmesinden sonra işlerlik kazanmıştır. Anapa ve Faş gibi stratejik öneme sahip toprakların kaybedilmesi ile Osmanlı Devleti bir takım askerî tedbirler almaya çalışmış, Gönye ve çevresindeki birimleri birer savunma hattı haline getirmiştir. Bu doğrultuda Batum ile beraber Gönye sancağına sürekli idareciler tayin edilmiş, kale ve çevresi sağlamlaştırılmaya çalışılmıştır. Böylece Gönye sancağı, konumunun anlaşıldığı dönemden itibaren hareketlilik kazanmış, iskelesi, gümrüğü ve kalesi ile beraber özellikle XVIII. yüzyılda önemli bir ikmal merkezi haline gelmiştir. Trabzon-Batum ile Hemşin-Çıldır-Kars arasındaki ulaşım ağının önemli bir parçası olan Gönye sancağı genellikle yakın bölgelerdeki idareciler tarafından tasarruf edilmiştir. Siyasi ve askerî dengelerin değişmesi ile beraber Gönye’nin idari statüsü köy, nahiye ve sancak olarak değişiklik göstermiştir.
Keywords : Osmanlı Devleti, Karadeniz, Trabzon, Gönye Sancağı, Batum Sancağı