Neo Plastisizm Akımı Kapsamında De Stijl Hareketi ve Piet Mondrian

Authors : Pelin AVŞAR KARABAŞ, Aybüke GÜDÜR

Pages : 330-339

View : 14 | Download : 27

Publication Date : 2016-12-30

Article Type : Review Paper

Abstract :20. Yüzyılda gelişen teknoloji, kitle iletişim araçlarının yaygınlaşması ve tüketim toplumundaki farklı algılar her türlü alanda olduğu gibi sanat alanlarını da etkilemiş, halkın istek ve arzuları ön planda değerlendirilmiştir. Bu araştırma; modernleşme süreci içerisinde 1. Dünya Savaşı sırasında ortaya çıkmış, tamamen soyutlama ilkesine dayalı ulusal bir tarz arayışının sonucu olarak gerçekleştirilmiş De Stijl sanat hareketinin ortaya çıkışını, sanatçılarını, kendisinden sonra gelen sanat akımları üzerindeki etkilerini ve endüstri alanlarına yansımalarını ele alan tarama modelinde bir çalışmadır. De Stijl hareketi sanat kavramını farklı bir boyuta taşımış; insana ve doğaya verdiği değer, ulusal duruş ve ilkeleri bakımından gerek renkleriyle gerekse özgün tavrıyla dikkat çekmiştir ve Neo Plastisizm’in uzantısıdır. Kübizm akımının etkisi ile gelişen De Stijl, Piet Mondrian`ın 1912 yılından 1917 yılına kadar süren kuramsal ve plastik araştırmalarının sonucudur. En önemli temsilcileri Piet Mondrian, Theo van Doesburg, Bart van der Leck, Vilmos Huszar, JJP Oud, Gerrit Rietveld ve Georges Vantongerloo’dur. Anlatım dili genel olarak; düz çizgi ve dik açı ile yatay ve dikey çizgiler kullanılarak düzenlenen kompozisyonlarda kırmızı, mavi, sarı olmak üzere üç ana rengi barındıran ve nötr renkler olan siyah, beyaz, gri ile sınırlandırılmıştır. Plastik olarak doğadan uzaklaşması, kompozisyonlardaki öğelerin doğal biçimlerinden ayıklanması ve teosofi inancına yönelmesi gibi tavırlarıyla ayrıcalık yaratan anlayış; günümüzde kullanılan eşyaların biçim ve renklerinde de soyut sanatın etkilerinin görülmesine kadar etkin bir rol üstlenmiştir.
Keywords : Neoplastisizm, De Stijl, Piet Mondrian, Theo van Doesburg, Bart van der Leck