Ahmed Burhaneddin’in Cumhûriyet Mefkûresi

Authors : Hasan ŞENER

Pages : 41-51

Doi:10.56387/ahbvedebiyat.1197286

View : 19 | Download : 14

Publication Date : 2023-04-14

Article Type : Research Paper

Abstract :Cumhuriyet Dönemi, Türk milletinin ölüm kalım mücadelesi verdiği bir sürecin sonucunda hem kendi hem de dünya milletleri nezdinde esarete boyun eğmeyeceğini, her türlü zorluğun üstesinden gelebileceğini ispatladığı bir dönüm noktasıdır. Türk milletinin, Kurtuluş Mücadelesini kazanması ve Cumhuriyet yönetimine geçilmesi neticesinde yeni devletin bekasının sağlanması için halkı da topyekûn içine alan birtakım yenilikler yapılır. Bu yeniliklerin ve Cumhuriyet yönetiminin benimsetilmesi amacıyla aydınlar, yazarlar, bilim insanları eserlerinde Cumhuriyet vurgusunu ön plana çıkarırlar. Özellikle 1923-1938 yılları arasında yazılan eserlerde Cumhuriyet neslinin nasıl olması gerektiğine ilişkin rol model örnekler sunulur ve ideal bir gençlik tipolojisi oluşturma çabası içine girilir. Bu bağlamda kaleme alınan eserlerden biri de Ahmed Burhaneddin’in Cumhûriyet Mefkûresi adlı eseridir. Ahmed Burhaneddin’in 1926 yılında yazdığı ve yer yer nutukvari bir üslup kullandığı Cumhûriyet Mefkûresi adlı bu eseri, Darülfünun öğrencileri nezdinde ideal Cumhuriyet gençliğinin nasıl olması gerektiğine dair yazılardan oluşmaktadır. Bu yazılar, Dârü’l-fünûn Gençliği, Hukûk Gençliği ve Türk Kadını Hâkim Olabilir mi? alt başlıklarını içermektedir. Ahmed Burhaneddin, eserinin sonuna Cumhuriyet Halk Fırkası’na güzellemelerde bulunduğu Gâzî’nin Fırkası’na başlıklı bir de şiir eklemiştir. Ahmed Burhaneddin, Türk milletinin zorlu süren savaşların ardından esarete boyun eğmeyerek yeniden doğuşunu simgeleyen Cumhuriyet idaresinin en kuvvetli kaynağı olarak millî bilinç ve irfanı görür. Millî bilinç, ulusun bekası, devletin devamlılığı gibi gelecek inşasına dair vurgular, Cumhuriyet’in ilanından sonra devletin de resmi ideolojisi olarak ön plana çıkar. Bu bağlamda resmi ideolojiyi, Cumhuriyet’in değerlerini benimsetmek ve ideal gençlik tasavvurunu yaygınlaştırmak amacı taşıyan Ahmed Burhaneddin, millî bilinç inşası için özellikle Darülfünun öğrencilerine seslenir.
Keywords : Ahmed Burhaneddin, Cumhuriyet Mefkûresi, ideal gençlik, Darülfünun, hâkim