KÜLTÜREL ANTROPOLOJİ BAĞLAMINDA ANTİK YUNAN’DA MÜZİĞİN BÜYÜSÜ VE ORFİZM

Authors : Berfin Irmak Erol, Yeşim Dilek

Pages : 21-29

Doi:10.56387/ahbvedebiyat.1569683

View : 192 | Download : 166

Publication Date : 2024-12-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Sosyal ve Kültürel Antropoloji disiplini sosyal bilimlerin önemli çalışma konularından biri olan büyü fenomenini, toplumsal örgütlenme dinamikleriyle birlikte açıklamaya çalışmış ve büyü kavramının dini inanç sistemlerine ne şekilde sirayet ettiğine odaklanmıştır. Büyü meselesine dair bu yaklaşım büyü yapabilme gücü ya da hakkı olan kimselerin toplum nezdindeki otoritelerini sorgulatmış ve bu gücün ya da hakkın kaynağı aranmıştır. Büyücülük ‘‘özüne’’ sahip olduğu düşünülen bu kişiler, bir sözü, nesneyi ya da simgeyi aracı olarak sunup, doğaüstüyle iletişim kurmuş ve insanüstü özellikler göstermişlerdir. Antik Yunan’da kimilerine göre gerçekten yaşamış olan kimilerine göre de yalnızca mistik bir kişi olan Orpheus, Apollon’un hediye ettiği ve ustaca çaldığı liri ile büyüleyici şarkılar söyleyerek ölümlü bir insanın yapamayacağı şeyleri yapmıştır. Heracles ve Odysseus gibi Tartaros’a inip, yeryüzüne geri gelen nadir karakterlerden biri olmuş ve bunu büyüleyen savaşçı öyküsüyle değil, çok sevdiği karısının ölümünü kabullenmeyip onu geri getirmek istemesi sebebiyle başarmıştır. Bu vesileyle ölümle tanışıklığı onu, ölüm sonrası ve ölümsüzlük hakkında düşünmeye sevk etmiş ve onun fikirlerini, deneyimlerini benimseyerek örgütlenen gizemli bir dinin ortaya çıkmasında etkili olmuştur. Bu çalışmanın amacı, Orfizm olarak adlandırılan bu inanç biçiminin antropolojik çözümlenmesini yapmak olmuştur. Bu çözümlemede Antik Yunan toplumunun müziğe atfettiği kutsiyetinin anlamı dikkate alınmış, Orpheus’un dini bir otoriteye dönüşmesinin sebepleri ölüm ve büyü ekseninde incelenmeye tabii tutulmuştur.
Keywords : Kültürel Antropoloji, Büyü, Antik Yunan Dini, Müzik, Orfizm