Sovyet İdeolojisinin Yansıdığı Kırgız Atasözleri

Authors : Mayramgül DIYKANBAY

Pages : 162-170

Doi:10.5281/zenodo.7472444

View : 20 | Download : 18

Publication Date : 2022-12-26

Article Type : Research Paper

Abstract :Kırgızlar atasözü için “makal-lakap” ikilemesini kullanırlar. Kırgız makal-lakapları genelde bir veya iki dizeden oluşur. Bazen dize sayısı üç ve dörde kadar çıkabilir.Tarihe bakıldığında atasözlerinin ortaya çıkışı aslında eski atasözlerinin değişimiyle olmuştur. Atasözlerinde insanları aydınlatma veya dini duygular bağlamında mesajlara bakıldığında ilkinde Allah’a inanma, ondan medet umma, zengin beylerin önemi söz konusuyken, ikinci şeklinde ise aksine Allah’a inanarak yola çıkılmayacağı, zenginlere güvenilmeyeceği anlatılmış, kısaca Allah, din, zenginlik hiç hoş karşılanmamış ve sürekli olarak yerilmiştir: Sovyetler Birliği’nin ideolojisi, İslam dininin gerçek dünyayı tanımaya engel olduğunu, insanları “kader” “alın yazısı” gibi anlayışlarla boyun eğdirdiğini, dolayısıyla kaderciliğe ittiğini, insanın başına gelen kötülükleri yönetimden değil de Allah yazgısından bilmesi gerektiğini söyleyerek düşünmelerini engellediği, toplumu yöneten sınıfın Allah’ı kullanarak halkı boyun eğdirdiği, yönetimini sağlamlaştırdığı yönündeydi. Bu çalışmada ideolojilerin yansıdığı Kırgız atasözleri tespit edilmeye ve incelenmeye çalışılmıştır. Çalışma iki aşamadan oluşur: ilk aşamada taranan kaynaklarda geçen zengin fakir ilişkisi, din, eğitim ve kadın ile ilgili atasözleri tespit edilmiştir. İdeolojilerini çeşitli yollarla halka sindirmeye çalışan yönetim pozisyonundaki sınıf, edebiyat ile sanatın da siyasi rolünün büyük olduğunu düşünmüş ve ondan yararlanmışlardır. Bu bağlamda çalışmanın ikinci aşamasında tespit edilen atasözlerine ideolojilerin ne şekilde yansıdığı örneklerle gösterilmeye çalışılmıştır. Anahtar Kelimeler: Sosyal Medya, Sosyal medya Kullanımı, Yaşlılık, Kullanımlar Ve Doyumlar Yaklaşımı
Keywords : Kırgız atasözleri, Sovyet ideolojisi, din, Kyrgyz proverbs, Soviet ideology, religion