Hüsn ü Aşk’ta Kur’ânî Atıflar ve Mevlânâ Etkisi

Authors : Volkan Yalap

Pages : 52-65

Doi:10.58648/inciss.1394231

View : 49 | Download : 37

Publication Date : 2024-05-29

Article Type : Research Paper

Abstract :Dilin etkili ve sanatlı -güzel- bir şekilde kullanılmasıyla gerçekleştirilen yazılı ve sözlü anlatma eylemi olarak tanımlayabileceğimiz edebiyat, ürünleri yani edebî eserleriyle bir “şey”i anlamayı amaçlayanı “anlam” ile buluşturur. Olgun bir anlama ise anlatımın amacını, yazarı bu amaca götüren nedeni ve anlatının edebîliğini sağlayan dil ve anlatım unsurlarının tam olarak bağdaştırılabilmesiyle mümkündür. Sembolik anlatım, bir üslup -anlatma tarzı- olup Türk edebiyatının manzum türlerinde edebî sanat mâhiyeti kazanmıştır. Bazı anlatılarda sembollerin neyi temsil ettiği yazarın edebî kişiliği ve algı dünyasından yola çıkılarak anlamlandırılmaya çalışılır. Sembollerin ve teşbih unsurlarının algılanışı özneldir dolayısıyla “şey”leri temsil eden semboller ile ilgili değerlendirmeler, yaşantılarla değişen ve gelişen algılar ölçütünde çeşitlenecektir. Algının şekillenmesi üzerinde birçok etken olduğu gibi bunlardan birisi dindir. Mevlânâ, İslâm düşünürü sıfatıyla devrinde ve sonrasında birçok kişiyi etkilemiş bir mutasavvıf ve şairdir. Etkilediği şairlerden Şeyh Gâlip’in şahsî san’at anlayışını yansıtan Hüsn ü Aşk; temsiller, metaforlar ve teşbihlerle örülü sembolik anlatım unsurlarıyla birçok araştırmaya konu olmuştur. Eserdeki sembolik anlatım unsurları ile ilgili değerlendirmeler, tabii olarak araştırmacıların düşünebildikleri ve anlatım unsurlarını bağdaştırabildikleri kadar olmuştur, olacaktır. Bu çalışmada Hüsn ü Aşk’ın bazı anlatım unsurlarındaki Kur’ânî atıflar, Mevlânâ ve düşüncesi etrafında metinler arası mukayeselerle incelenmiştir.
Keywords : Hüsn ü Aşk, Şeyh Gâlip, Kuran, Sembol, Anlam