Arketipsel Sembolizm Bağlamında Bir Yolculuk: Hüsn ü Aşk

Authors : Reyyan Özkılıç

Pages : 134-149

Doi:10.58648/inciss.1392434

View : 74 | Download : 43

Publication Date : 2024-11-14

Article Type : Research Paper

Abstract :Yol ve yolculuk halk anlatılarında sıkça karşılaşılan motifler arasında yer alır. İnsanların ve toplumların çeşitli nedenlerle bir yerden bir yere göç etmesi, konar-göçer bir yaşam tarzının benimsenmesi gibi sosyolojik meseleler edebî eserlerde işlenmiştir. Bir çağrı üzerine kahramanın çıktığı bu yolculuk, süreç içinde yaşadığı değişim ve dönüşümler sonucu kendini gerçekleştirmesiyle tamamlanır. Bu yolculuk somut olabileceği gibi sembolik -kişinin kendi öz benliğini bulabilmesi için gerçekleştirdiği- de olabilir. Bu çalışmada Şeyh Galib’in Hüsn ü Aşk adlı eseri Joseph Campbell’in yola çıkış-erginlenme-geri dönüş monomiti çerçevesinde incelenmiştir. Kahramanın yolculuğu boyunca karşılaştığı engeller ve bu engellerin nasıl aşıldığı ele alınmıştır. Aşk’ın Hüsn’e ulaşmak için çıktığı bu yolda karşılaştığı engeller kuyu, Gam Harabeleri, Ateş Denizi ve Zatüssüver Kalesi’dir. Bu engellerden her biri kahramanın kendini tanıması için aşması gereken bir eşik olarak değerlendirilmiştir. Ayrıca olay örgüsü içinde karşılaşılan engellerin çeşitli yollar ve yardımcı birey/nesneler aracılığı ile aşıldığı tespit edilmiştir. Özetle Aşk, sevgilisi Hüsn’e kavuşma ümidiyle çıktığı bu macerada kuyulara düşerek, denizler aşarak ve cadıları/devleri yenerek kendi benliğiyle mücadeleye girmiş bu mücadele sonucunda da yolculuğun başındaki hâlinden farklı yeni bir kimliğe bürünmüştür. Böylece yolculuğun, kahramanın kendini bulması/tanıması için gerçekleştirildiği tespit edilmiştir.
Keywords : Arketip, Sembolizm, Yolculuk, Hüsn ü Aşk