Türkiye’de Enflasyon Oranı - Faiz Oranı İlişkisi: Geleneksel ve Bayesyen VAR Yaklaşımından Kanıtlar

Authors : Kadir Karagöz, Gökhan Özkubat

Pages : 63-81

View : 25 | Download : 27

Publication Date : 2024-12-23

Article Type : Research Paper

Abstract :Enflasyon ve faiz oranları hem tüketici/üretici olarak bireylerin hem de ekonomi yönetimlerinin en fazla dikkate aldıkları makroekonomik değişkenlerdendir. Literatürde Fisher Hipotezi olarak bilinen nominal faiz oranlarının enflasyon beklentileri doğrultusunda şekillendiğini ifade eden olgunun geçerliliği bugüne kadar birçok ekonomi için farklı yaklaşımlarla test edilmiştir. Son yıllarda ise faiz oranından enflasyona doğru ters yönlü bir Yeni-Fisher hipotezinin geçerli olabileceği ortaya koyulmuştur. Özellikle COVID19 pandemisini izleyen dönemde küresel düzeyde gözlenen enflasyonist dalga karşısında hemen tüm ekonomi yönetimlerinin faiz oranlarını yükselterek enflasyonu dizginlemeye çalışması Yeni-Fisher hipotezini tekrar gündeme getirmiştir. Bu çalışmada Fisher hipotezinin geçerliliği farklı kredi türleri için faiz oranları göstergeleri kullanılarak geleneksel ve Bayesyen VAR modelleri aracılığıyla araştırılmıştır. Her iki VAR modeline dayalı etki-tepki ve öntahmin varyans ayrıştırmaları arasında kayda değer bir fark mevcuttur. VAR analizinden elde edilen bulgular bir bütün olarak değerlendirildiğinde Türkiye’de kısa dönemde Fisher ve Yeni-Fisher hipotezinin geçerli olmadığı söylenebilir.
Keywords : Enflasyon oranı, faiz oranı, Fisher etkisi, VAR modeli