Cumhurbaşkanının Bakanlar Kuruluna Başkanlık Etmesi Tartışmaları ve Sistem Arayışı

Authors : Bülent YAVUZ, MSavaş BAYINDIR

Pages : 435-458

View : 23 | Download : 33

Publication Date : 2014-07-01

Article Type : Research Paper

Abstract :2014 yılında Cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesiyle birlikte, Cumhurbaşkanının Anayasada belirtilen ve klasik parlamenter hükümet sistemi açısından son derece fazla olan yetkilerini daha rahat bir şekilde kullanması mümkün olacaktır. Bu da zaman zaman Cumhurbaşkanı-hükümet, Cumhurbaşkanı-Meclis çatışmasına yol açabilecektir. 2007 yılındaki değişiklikle sadece Cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesi yönünde bir değişiklik yapılmıştır. Başka bir ifadeyle, Cumhurbaşkanının konumu, sorumluluğu, tarafsızlığı, görev ve yetkilerine ilişkin bir değişiklik yapılmamıştır. Cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesi usulünün getirilmesiyle birlikte anayasada buna uygun düzenlemeler yapılması gerekirdi. Ancak bu yönde bir düzenleme yapılmamıştır. Şu halde, 1982 Anayasası’nda değişiklik yapılarak söz konusu eksikliklerin giderilmesi gerekmektedir. Cumhurbaşkanının konumu, sorumluluğu, tarafsızlığı, görev ve yetkilerine ilişkin yapılacak değişikliklerde tercih edilebilecek iki seçenek vardır: Birinci seçenek, Fransa’da olduğu şekliyle yarıbaşkanlık sistemine geçilmesidir. İkinci seçenek ise Cumhurbaşkanının parlamenter hükümet sisteminde olduğu gibi sembolik yetkilere sahip, sadece devlet başkanlığı sıfatıyla fonksiyon üstlenebileceği “başkanlı parlamenter sistem”e geçilmesidir. Fransa tipi yarı-başkanlık sistemine geçilmesi durumunda, Cumhurbaşkanı-hükümet ya da Cumhurbaşkanı-Meclis çatışması çıkması ve tıkanıklıkların yaşanması ihtimali son derece yüksektir. Bu durumda, 1876 Kanun-ı Esasi ile uygulamasına adım attığımız parlamenter hükümet sistemini, halk tarafından seçilen Cumhurbaşkanı ile bağdaştıracak sistem olan başkanlı parlamenter sisteme geçmek en uygun tercih olarak görünmektedir
Keywords : Cumhurbaşkanı, Bakanlar Kurulu, Yarı Başkanlık Sistemi, Başkanlı Parlamenter Sistem, Başkanlık Sistemi