Anayasa Kavramının Tanımı, Hazırlanması ve Değiştirilmesi Arasındaki İlişki

Authors : Ender Ethem ATAY

Pages : 503-550

View : 16 | Download : 10

Publication Date : 2008-06-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Anayasa devletin kimliği olma işleviyle siyasal erkin kullanılma şartlarını belirlemektedir. Yönetenler erki elde etme, iktidarda kalma ve erki istedikleri gibi kullanma anlamında serbest değillerdir. Yönetenler, halk veya milletin anayasa aracılığıyla oluşturduğu kurallara saygı göstermek zorundadırlar. Bu zorunluluk anayasanın değiştirilmesi anlamında da geçerlidir. Anayasanın yönetenlerin yetkilerini belirleme ve sınırlama işlevinin yanında bir de bireylerin hak ve hürriyetlerini yönetenlere ve devletin organlarına empoze etme işlevi de vardır. Anayasa bu amaçla gerekli yöntemleri öngörür ve mekanizmaları kurar. Anayasa yaşayan bir metin olarak toplumsal gelişim ve değişimlere açıktır. Bu özelliği kavramın üstünlüğü ile birlikte düşünüldüğünde yumuşak ve katı anayasa ayırımı söz konusu olur. Katı anayasa kavramıyla anayasanın değiştirilmesi normal kanunların değiştirilmesinden farklı usullere tabi kılınmıştır. Bu noktada anayasanın kim ve hangi sınırlar içinde kalınarak değiştirebileceği sorunu gündeme gelir. Tamamıyla yeni bir anayasa yapımında kurucu güç söz konusudur. Bu güç teorik olarak anayasayı istediği gibi şekillendirebilir. Ancak uygulanacağı toplumun tarihsel geçmişi, sosyal ve kültürel yapısı bu gücü anayasa yapımı sürecinde etkiler ve sınırlar. Kurulu güç kurucu gücün tanıdığı sınırlar içinde ve öngördüğü usullere uygun anayasayı değiştirebilir. Kapsamının genişliği ne olursa olsun bu güç açıkça belirtilmese bile mantıki olarak devletin varlık şartlarına yani devletin unsurlarına ve devletin özünü oluşturan egemenliği anlamında bir değişiklikte bulunamaz.
Keywords : Anayasa, Anayasanın içeriği, Anayasanın hazırlanması, Anayasanın değiştirilmesi, Katı anayasa, Yumuşak anayasa, Kurucu güç, Geleneksel, örf ve âdete dayalı teamuli anayasa, Yazılı anayasa, Asli kurucu güç iktidar, Türev Tali kurucu güç i