CEZA MUHAKEMESİ HUKUKUNDA TANIK BEYANININ İTİBARİ DEĞERİNE İLİŞKİN BAZI ÖZEL DURUMLAR

Authors : Can CANPOLAT

Pages : 511-554

Doi:10.34246/ahbvuhfd.933601

View : 22 | Download : 16

Publication Date : 2021-05-08

Article Type : Research Paper

Abstract :Ceza muhakemesi hukukunda, yargılama konusu olayı temsil eden her şey delil olabilir. Bu yönüyle ceza muhakemesinde delil serbestisi kuralı geçerlidir. Kovuşturma evresinde hakim, hukuka uygun elde edilmiş ve hakkında bir değerlendirme yasağı öngörülmemiş olan tüm delilleri serbestçe takdir eder (CMK m.217/1). Benzer şekilde, soruşturma evresinde Cumhuriyet savcısı da re’sen araştırma prensibi gereğince elde ettiği delilleri, iddianame düzenlemeye yeter bir şüphe derecesi oluşturup oluşturmadıkları yönünden takdir yetkisine sahiptir. Ceza muhakemesi hukukunda, delillerin itibari değerine ilişkin yasal bir derecelendirme yoktur. Bununla birlikte, elde edilen delillerin soruşturmadan sonuç çıkarılması noktasında, yeterli şüpheye dayanak oluşturacak düzeyde bir etkiye sahip olup olmadıkları, kovuşturma bakımından ise ispatta hangi derecede fonksiyon icra ettikleri, çeşitli sebeplerle ve değerlendirme yetkisini haiz makamın takdirine bağlı olarak farklılık arz eder. Çalışmada, ceza muhakemesinde sıkça kullanılan bir delil olarak tanık beyanının, bu kapsamda sahip olduğu itibari değer; tanığın suç olayını doğrudan müşahede edip etmediği, yaşı, daha önce herhangi bir suçtan dolayı hakkında verilen ceza mahkumiyetine bağlı olarak oluşturulan bir adli sicil kaydının bulunup bulunmadığı, yürüttüğü görev nazarı itibara alınarak değerlendirilecek, ilgili kısımlarda, Kıta Avrupası ve Common Law hukuk sistemlerine ilişkin açıklamalara yer verilerek karşılaştırmalı hukuktaki uygulamalar çerçevesinde, beyanının itibar edilebilirliğine etki eden nedenler incelenecektir.
Keywords : Karakter delili, tanık beyanı, tanık beyanının itibari değeri, ispat, delil serbestisi ilkesi