ABD Hukukunda Kamusal Tartışmaya Karşı Stratejik Dava (SLAPP) Yasağı

Authors : İsmail YÜKSEL

Pages : 563-588

Doi:10.34246/ahbvuhfd.1076923

View : 27 | Download : 14

Publication Date : 2022-04-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Amerika Birleşik Devletleri’nde 1970’li yıllardan itibaren, bireylerin kamu makamlarına başvurmasını ya da kamusal tartışmaya katılmasını engellemek amacıyla çeşitli dayanaklarla tazminat davaları açılmaya başlanmıştır. Bu davalar “Kamusal Tartışmaya Karşı Stratejik Dava” olarak adlandırılmaktadır. Bu dava türünde davacı kaybedeceğini bildiği bir dava ile ifadelerini ya da başvurusunu engellemek istediği davalıyı sindirmeyi ve caydırmayı hedeflemektedir. Günümüzde dünyanın neredeyse tamamına yayılmış olan bu dava türü, internetin de etkisiyle genellikle büyük ekonomik güce sahip şirketler ile bireyleri karşı karşıya getirmektedir. Büyük tazminat talepleri yargılama sonunda reddedilse bile ülkede ifade hürriyetinin azalmasına, bireylerin kamusal tartışmalara katılmaktan caydırılmasına neden olmaktadır. ABD’de başlarda Noerr-Pennington ve NYT v. Sullivan içtihatları ile mücadele edilen bu davalara karşı 1990’lı yıllardan itibaren eyalet hukuklarında önlemler alınmaya başlanmıştır. Halen ABD’de federal düzeyde bir düzenleme ise yapılmamıştır. Eyalet kanunları genellikle davanın maddi yükünü davacının üstünde bırakacak ve yargılama sürecini kısaltarak manevi yükünü azaltacak yöntemler kabul etmişlerdir. Eyalet düzenlemelerinin ilklerinden birisi olan Kaliforniya Usul Kanunu’nun 425.16 maddesi her tür ifadeyi korumaktadır. Kamusal Tartışmaya Karşı Stratejik Davalara karşı alınacak önlemlerin de kötüye kullanılması mümkündür ve tedbirlerin adil yargılanma hakkıyla dengelenmesi gerekmektedir.
Keywords : İfade Hürriyeti, Caydırma Etkisi, Amerika Birleşik Devletleri, Tazminat, Medeni Usul Hukuku, Kaliforniya