Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi`nde İklim Değişikliği Davaları

Authors : Seher Çakan

Pages : 197-244

Doi:10.34246/ahbvuhfd.1510107

View : 41 | Download : 39

Publication Date : 2025-01-31

Article Type : Research Paper

Abstract :İklim değişikliğinin olumsuz etkilerinden dolayı hak temelli iklim davaları hem ulusal hem de uluslararası mahkemeler aracılığıyla açılmıştır. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi 9 Nisan 2024’te vermiş olduğu üç kararla ilk kez iklim değişikliğine ilişkin karar vermiş oldu. Mahkeme görülen davadan ikisinin, Duarte Agostinho ve diğerleri v Portekiz ve 32 diğer devlet ve Carême v Fransa davaları kabul edilemez olduğuna karar vermiştir. Verein Klimaseniorinnen Schweiz ve Diğerleri v İsviçre davası da Mahkemenin hak ihlali vermiş olduğu ilk karardır. Her üç kararda da Mahkeme iklim değişikliğine ilişkin bazı hususları açıklığa kavuşturmuştur. Mahkeme bu kararlarda iklim değişikliği davalarının ülke dışı yarı yetkisi kapsamında olup olmadığını, devletlerin takdir marjı, mağdur statüsü gibi önemli konuları ele almıştır. Özellikle de 8. Madde kapsamında pozitif yükümlülüklerin ve mağdur statüsünün kapsamlarının genişletilmesi önemlidir. Bu çalışmanın amacı AİHM’nin vermiş olduğu bu kararlar çerçevesinde iklim değişikliği davalarında tartışmalı olan bazı hususları ele alarak iklim değişikliğine ilişkin bu kararları detaylı bir şekilde incelemektir.
Keywords : iklim değişikliği, iklim değişikliği davaları, AİHS, AİHM, pozitif yükümlülükler.