İdari Yargılama Usulünde Gizli Bilgi ve Belgelerin Yargılamaya Etkileri

Authors : Miray Özhan

Pages : 367-411

Doi:10.34246/ahbvuhfd.1572074

View : 108 | Download : 74

Publication Date : 2025-01-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Devletin veya bireylerin menfaatlerine ilişkin gizli bilgi ve belgeler, idari işlemin hukuka uygunluk denetiminde delil teşkil edebilmektedir. Bu halde, devletin veya bireylerin bu tür bilgilerinin korunmasındaki menfaatleri ile tarafların bilgi ve belgelere erişme hakkının korunmasındaki menfaatleri çatışmaktadır. Söz konusu menfaat çatışmasının nasıl çözüleceğini belirlemek kanun koyucunun ödevidir. 2577 sayılı İdari Yargılama Usul Kanunu’nun (İYUK) 20. maddesinde Devletin güvenliğine veya yüksek menfaatlerine veya Devletin güvenliği ve yüksek menfaatleriyle birlikte yabancı devletlere ilişkin bilgi ve belgelerin yargılamadan gizli tutulabileceğine ilişkin bir düzenleme yer almaktadır. Ayrıca 2020 yılında İYUK’un 31. maddesiyle düzenlenen Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’na (HMK) Atıf Yapılan Haller arasına dosyanın taraflar ve ilgililerce incelenmesi ibaresi eklenmiştir. HMK’nın atıf yapılan 161. maddesi hakime, bazı bilgiler hakkında gizli tutma kararı alma yetkisi vermektedir. Gizli bilgi ve belgelere ilişkin İYUK’un 20. maddesi ve HMK’nın 161. maddesi tarafların bilgi ve belgelere erişimini kısıtlayarak adil yargılanma hakkına müdahale etmektedir. Söz konusu düzenlemelerin belirsizliği ve gerekli güvenceleri içermemesi müdahalenin hukukiliğini tartışmalı hale getirmektedir.
Keywords : Gizli bilgi ve belge, Devlet sırrı, Adil yargılanma hakkı, Re\'sen araştırma yetkisi, İptal davası