Taşınmaz Kültür ve Tabiat Varlıklarının Korunmasında Düzenleyici İdari İşlemler Yoluyla Koruma Kullanma Dengesinin Tesisi

Authors : Zeynep Nihal Aydınoğlu Yalçın

Pages : 663-702

View : 87 | Download : 59

Publication Date : 2025-04-28

Article Type : Research Paper

Abstract :Koruma – kullanma dengesi kültür ve tabiat varlıklarını koruma rejimi kapsamındaki temel kavramlardan biridir. Söz konusu kavram çerçevesinde bu varlıkların hayatın içerisinde var olarak korunması ve bu anlayışın korumaya da kullanmaya da zarar vermemesi gerekmektedir. Gözetilmesi gereken bu iki değer, kamu yararının farklı boyutlarını temsil etmektedir. Bu boyutların dengeli bir biçimde ele alınmasında kültür ve tabiat varlıklarının korunmasında görevli idareler tarafından tesis edilen düzenleyici işlemler önemli rol oynamaktadır. Ancak gerek bu idareler gerekse bu işlemlerin hukuka uygunluk denetimini gerçekleştirecek yargı mercileri açısından koruma kullanma dengesi kavramının somutlaştırılması ihtiyacı bulunmaktadır. Hukuk devleti ilkesinin gereklerinden biri olan ölçülülük ilkesi, kavramın somutlaştırılması açısından kullanılmaya elverişli bir araçtır. Öte yandan koruma kullanma dengesi kavramının, işlevselleştirilebilmesi için taşınmaz kültür ve tabiat varlıklarının korunmasında idarenin düzenleyici işlemleri açısından takdir yetkisinin sınırı olarak ve belirsiz hukuki kavramların yorumlanmasında ve sınırlandırılmasında bir araç olarak kullanılması gerekmektedir. Çalışmanın amacı, yargı kararları ışığında ölçülülük ilkesi, idarenin takdir yetkisi ve bu takdir yetkisi çerçevesinde belirsiz hukuki kavramların yorumlanması ve sınırlandırılmasında koruma kullanma dengesi kavramının değerlendirilmesidir.
Keywords : Kültür ve tabiat varlıkları, koruma kullanma dengesi, ölçülülük ilkesi, idarenin takdir yetkisi, belirsiz hukuki kavramlar