TÜRKİYE\\\'DE SAĞLIK HARCAMALARI VE EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİ: 1975–2023 DÖNEMİ ARDL ANALİZİ

Authors : Jiyan Kılıç, Gülşen Çelik

Pages : 38-51

View : 71 | Download : 62

Publication Date : 2025-04-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Sağlık sektörü harcamaları ve yatırımları, iş gücünün verimliliğini artırarak ekonomik büyümenin sürdürülebilirliğine katkı sağlamaktadır. Nitelikli bir sağlık altyapısı, beşerî sermayenin güçlenmesini destekleyerek uzun vadeli kalkınma hedeflerine ulaşmada stratejik bir rol oynamaktadır. Bu çalışmada, Türkiye için 2000-2023 dönemi verileri kullanılarak kamu ve özel sektör sağlık harcamaları ile toplam sağlık sektörü yatırımlarının ekonomik büyüme üzerindeki kısa ve uzun dönemli etkileri ARDL yaklaşımı ile analiz edilmiştir. Çalışmada bağımlı değişken olarak kişi başı reel GSYİH, bağımsız değişkenler olarak ise kamu sağlık harcamaları, özel sektör sağlık harcamaları ve toplam sağlık sektörü yatırımları ele alınmıştır. Elde edilen bulgulara göre, kısa dönemde kamu ve özel sektör sağlık harcamalarının ekonomik büyümeyi pozitif yönde etkilediği; buna karşılık, toplam sağlık sektörü yatırımlarının katsayısının pozitif olmasına rağmen bu ilişkinin istatistiksel olarak anlamlı olmadığı tespit edilmiştir. Uzun dönem analizinde ise eşbütünleşik olarak saptanan tüm bağımsız değişkenlerin katsayılarının pozitif yönlü olduğu, ancak olasılık değerlerinin istatistiksel anlamlılık taşımadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Keywords : sağlık, sağlık harcamaları, sağlık yatırımları, ekonomik büyüme