Osmanlı Devleti’nde Esnafın Genel Özellikleri ve XVIII. Yüzyıl Konya Esnafıyla İlgili Bazı Tespitler

Authors : Zafer YILDIRIM

Pages : 305-321

Doi:10.38015/sbyy.947262

View : 22 | Download : 12

Publication Date : 2021-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Osmanlı dönemi esnaf teşkilatı, son derece düzenli ve disiplinli bir yapıya sahipti. Bu durum birçok belgeyle de açıkça ortaya konulabilir. Zaman zaman ahilik, lonca, gedik gibi kavramlar kullanılsa da genel olarak yapının muhafaza edildiği görülmektedir. Yerel anlamda kadı’nın başkanlığında bir yönetim heyeti bulunur ve bunlar esnafla ilgili pek çok konuda kararlar alırlardı. Esnafın yetişme tarzı, çıraklıktan kalfalığa ve sonunda da ustalığa yükselme durumu da oldukça sıkı bir denetim ve eğitim sürecine tabiydi. Bu denetim süreci, esnafın fiyat politikasında da narh sistemi olarak karşımıza çıkmaktadır. Esnafın Osmanlı seferlerine katkıda bulunduğu, orducu esnafı adı altında aktif görevler üstlendiği de görülmektedir. Kadim bir Türk-İslam şehri olan Konya, Osmanlı hâkimiyetine girdiği XV. Yüzyıldan itibaren Osmanlı kültürünün en önemli merkezlerinden biri haline gelmiştir. Konya’da esnaf teşkilatı, bu kültürün izlerini taşımakta ve Osmanlı Devleti’nin genel yapısına uygun bir tablo oluşturmaktaydı. XVIII. yüzyılda da bu durumun bazı istisnalar dışında korunduğu anlaşılmaktadır. Özellikle şer’iyye sicilleri bu hususla ilgili birçok belge içermektedir. Konya esnafı XVIII. yüzyılda teşkilat yapısını muhafaza etmiş, narh sistemini uygulamış, sefer zamanları orduya katkılarda bulunmuş, görev yaptığı çarşı ve dükkânlarla da sosyal hayatta önemli bir yer edinmiştir. Bu çalışmada öncelikle Osmanlı esnafının genel özellikleri hakkında bilgiler verilecektir. Esnaf teşkilatının yöneticileri ve organizasyonu örneklerle ortaya koyulacaktır. Sonrasında ise Konya şehrinde XVIII. yüzyılda esnafın durumu, yönetim şekli belgeler ışığında sunulmaya çalışılacaktır.
Keywords : osmanlı, osmanlı, konya, konya, esnaf, esnaf, ticaret, ticaret