Zeka, Gelişimi ve Ölçeklerine Dair

Authors : Leyla Ülkü

Pages : 88-102

Doi:10.58201/utsobilder.1487718

View : 56 | Download : 68

Publication Date : 2024-07-15

Article Type : Review Paper

Abstract :Zeka, psikoloji biliminin en çok araştırılan ve tanımlanmaya çalışılan konuları arasında yer almaktadır. Zekayı belirleyen etmenler arasında kalıtım ve çevresel etkenlerin olduğu düşünülmektedir. Uyarıcılar arasında aile, eğitim, sosyo-ekonomik yapı, kültürel değerler ve kültüre maruz kalma gibi etkenler bulunmaktadır. Zeka, dinamik yapısı nedeniyle biçimlendirilebilen ve güçlendirilebilen bir yapıdır. Zeka soyut bir yapı olduğundan ölçülebilmesi için çok sayıda amaçla 19. Yüzyıldan günümüze birçok zeka ölçeği geliştirilmiştir. Tarihin ilk uygulanabilir zeka testi olan Stanford-Binet zekâ testi Alfred Binet ve Theodore Simon tarafından Fransa’da 1905 yılında geliştirilmiştir. David Wechsler tarafından 1939 yılında Wechsler-Bellevue Zekâ Testi geliştirilmiştir. Anadolu-Sak zeka ölçeği, Türkiye’de geliştirilen ilk zeka testi ölçeğidir. Anadolu-Sak zeka ölçeğinin güvenirliği ve geçerliliği ile ilgili olumlu sonuçlar elde edilmiştir. Zeka oyunları son zamanlarda eğitim ve öğrenme süreçlerine dahil edilmiştir. Zeka oyunlarının zekanın gelişimine olan katkısı dışında, kişiye empati yapabilme, iletişim kurabilme becerisi, sosyal paylaşımlarda bulunabilme ve gruplarla iş birliği kurabilme gibi yeteneklerinin oluşmasına dair katkıları bulunmaktadır.
Keywords : Zeka, Kalıtım, Çevre, Zeka Testleri, Zeka Oyunu