Anadolu’da Beyşehir İskân Dönemi’nin sonlanmasında etkili olan faktörlerin analizi

Authors : Aziz ÖREN

Pages : 695-724

View : 15 | Download : 19

Publication Date : 2023-10-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Anadolu’da geçmişte yaşanan ortamsal ve toplumsal sistemlerdeki ani kesintiler ve değişimler bu durumun sebeplerinin araştırılmasına neden olmuştur. Bu çalışma, MS 7. yüzyılın ortalarında Beyşehir İskân Dönemi’nin insert ignore into journalissuearticles values(BİD); Anadolu’da sonlanmasında etkili olan faktörleri ve bu faktörlerin sosyo-ekolojik değişimlerle ilişkisini araştırmayı amaçlamaktadır. Bu amaca ulaşmak için tarihsel ve arkeolojik veriler, iklimsel kayıtlar ve ortamsal değişimlere dair fosil polen verileri bir araya getirilerek dönemin koşulları ve bu dönemin sonlanmasına etki eden faktörler analiz edilmiştir. Ekonomik gelişimin ve askeri güvenliğin yüksek olduğu 3.-6. yüzyıllardaki refah dönemi MS 7. yüzyıldan itibaren sonlanmıştır. Orta Bizans Dönemi’ni kapsayan bu dönemde oluşan güvensiz koşullar nedeniyle araziler ve yerleşmeler terk edilmiş ve tarımsal faaliyetler önemli ölçüde zayıflamıştır. Arazilerin terk edilmesi sonucunda ormanlar gelişmiş ve step vejetasyonu azalmıştır. Nüfusun azaldığını gösteren yerleşme verileri Anadolu’da bu dönemde yerleşme düzeninde önemli bir kırılmayı gösterir. Nüfus ve yerleşme sayısının azalmasına ek olarak polen verileri bu dönemde tarım rejiminin değiştiğini göstermektedir. Bölgeye göre ürün tipleri ve oranları farklılaşmakla beraber Anadolu’nun pek çok yerinde insanlar özellikle bağcılık ve zeytin yetiştiriciliği yerine tahıl tarımı ve hayvancılık faaliyetlerine yönelmişlerdir. Böylece güvensiz koşullar tarım tipinin yerleşik tarımdan göçebe tarıma dönüşmesine neden olmuştur. BİD’nin sonlanmasında etkili olan potansiyel etmenlerden iklim değişimleri, depremler, salgın hastalıklar ve savaşlara dair verilerin değerlendirilmesi sonucunda savaşların ve Anadolu üzerine gerçekleştirilen Arap akınlarının bu dönemi sona erdiren temel faktör olduğu belirlenmiştir.
Keywords : Anadolu, Beyşehir İskân Dönemi, Ortamsal değişim, Arap akınları