Ortaöğretim 11. Sınıf Biyoloji Ders Kitabında Sorumluluk Değerinin İncelenmesi

Authors : Esra ÖZAY KÖSE, Şeyda GÜL

Pages : 1-15

Doi:10.20860/ijoses.634150

View : 17 | Download : 8

Publication Date : 2020-06-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Bireylerin, yaşadıkları çevreye ayak uydurabilmesi, toplum nazarında değerli bir insan olarak kabul edilmesi ve saygınlık kazanmasında sorumluluk duygusu önemli bir görev üstlenmiştir ki öğrencilerde sorumluluk duygusunun kazandırılması, eğitimin de önemli hedeflerindendir. Alan yazında birçok sorumluluk türü karşımıza çıkmakla beraber en sık yer alan sorumluluk türleri bireysel, sosyal ve çevresel sorumluluktur. Müfredatta yer alan kazanımların öğrencilere verilmesinde kullanılan en yaygın ve genel eğitim araçlarından biri de hiç şüphesiz ders kitaplarıdır. Buradan hareketle bu çalışmanın amacı biyoloji 11. sınıf ders kitaplarında sorumluluk değerine yer verilme durumunun belirlenmesidir. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi kullanılmıştır. Çalışmanın veri kaynağını MEB tarafından kabul edilen ve 2018–2019 eğitim-öğretim yılına ait 11. sınıf biyoloji ders kitabı oluşturmaktadır. Verilerin analizinde betimsel analiz yapılmıştır. Kitapta yer alan tüm metinler insert ignore into journalissuearticles values(ders anlatımları, etkinlikler, okuma parçaları); cümle cümle incelemeye alınmış, her bir cümle içindeki, değerlere karşılık gelen sözcükler, belirtilen değerleri açıklayan ifadeler ya da doğrudan veya örtük anlamı veren cümleler alınmıştır. Elde edilen verilere göre 11. sınıf biyoloji ders kitabında sorumluluk değerine yer verilmekle birlikte en çok bireysel sorumluluk irdelenmiştir. Sosyal ve çevresel sorumluluk ise bireysel sorumluluktan sonra yer almıştır. Sonuç olarak sorumluluk değerinin kazandırılmasında biyoloji ders kitabında yer alan metinlerin de burada önemli bir rol oynadığı görülmektedir. Bu nedenle ders kitaplarında yer alan metinler, öğrencilere değerlerin öğretilmesinde için etkili araçlar arasında yer almaktadır. Dolayısıyla ders kitaplarında kullanılan metinlerin öğrencilere değer kazandıracak, onlara doğru davranışları sunacak bir içerikle verilmesi gerekmektedir.
Keywords : biyoloji, ders kitabı, değerler eğitimi, sorumluluk değeri