Türkistan Milli Ayaklanması (1916-1917): Mali Bilanço

Authors : Ömer KARATAŞ

Pages : 1-19

Doi:10.20860/ijoses.893191

View : 17 | Download : 11

Publication Date : 2021-06-20

Article Type : Research Paper

Abstract :Rus çarlığı, Türkistan bölgesini işgal ettikten sonra bölgenin tüm yer altı ve yer üstü kaynaklarını sömürmekteydi. Çarlık, kendi lehine bölgeden sömürü yoluyla aldığı maddi kaynakların yanına insan kaynağını da ilave etmek isteyince Türkistanlılar kendine geldi. Kendine gelen Türkistanlılar bu sömürüye son vermek ve özgürlükleri için isyan başlattı. Türkistan’da çarlık rejimine karşı başlayan isyan ateşi Çar II. Nikolay’ın 25 Haziran 1916’daki fermanıyla insert ignore into journalissuearticles values(yabancıların askeri arka işlere alımı); başladı. 1916 Temmuzunda başlayan Türkistan Milli ayaklanması yaklaşık bir yıl sürdü. Ama isyanın bıraktığı hasar yüzlerce yıl unutulmayacaktır. Bu yıl Türkistan tarihinin en trajik ve en kanlı yılı oldu. Çünkü çarlık bölgede yüzbinlerce insanın canlarına ve mallarına kast etti. Çarlık bölgede isyana kalkışanları yaralama, idam, öldürme, hapis yoluyla canlarına, yağma, yakma, el koyma, gasp, yurtlarından çıkarma yoluyla da mallarına el koydu. İsyan sırasında Türkistanlıların bölgedeki Rus ahali tarafından keyfi olarak yağmalanmasına ve mallara el konmasına Rus kolluk kuvvetleri sesiz kalarak destek oluyorlardı. Aslında en büyük zarar da bu yaklaşım sonucu meydana geldi. 1916-1917 arasında bölgede meydana gelen isyan hareketinden dolayı hem Ruslar hem de Türkistan kadim ahalisi büyük miktarda maddi kayıp yaşadı. Fakat Türkistanlılar nerdeyse tüm gelirlerini, yaşam yerlerini, arazilerini hatta canlarını özgürlük mücadelesi yolunda feda etti. Çalışmamızı Rus belge ve raporlarına dayalı olarak ele alacağız.
Keywords : Türkistan, İsyan, Rusya, Mali Bilanço