KAMU MALİ YÖNETİM SİSTEMİNİN BÜTÇE İLKELERİ AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ (ELEŞTİREL VE NORMATİF BİR YAKLAŞIM)

Authors : İlhami SÖYLER

Pages : 187-208

View : 15 | Download : 9

Publication Date : 2006-06-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Bütçelerin siyasi, hukuki, iktisadi ve mali işlevleri vardır. Bu işlevlerin yerine getirilmesi için bazı ilkeler geliştirilmiştir. Bunlar bütçe ilkeleridir. Bu ilkelerin bir kısmı klasik bütçe ilkeleridir. Örneğin , genellik ilkesi, birlik ilkesi ve yıllık olma ilkesi gibi. Bir kısmı ise modern bütçe ilkeleridir. Mali saydamlık ilkesi, hesap verilebilirlik ilkesi ve etkinlik ilkeleri gibi. Türk kamu mali yönetim sisteminde genellik ilkesine aykırı uygulamalar arasında özel gelir ve ödenek işlemleri, şartlı bağış ve yardımlar, hazine saymanlıkları, döner sermaye ve fon bütçeleri bulunmaktadır. Bazı kurumlarının merkezi yönetim bütçesi dışına çıakrılması ise birlik ilkesine aykırılık oluşturmaktadır. Yıllık olma ilkesine aykırı uygulamalar ise ertesi yıla geçen yüklenme ve gelecek yıllara yaygın yüklenmelerdir. Bazı kamu kurumlarının ayrı bütçeleme sürecine tabi olması ve kurumsal düzenlemelerin yeterli olmaması, mali saydamlık ilkesi ile çelişmektedir. Hesap verilebilirlik ilkesinin gerçekleştirilmesinde rol ve sorumlulukların açık olmaması başlıca engeli oluşturmaktadır. Etkinlik ilkesinin gerçekleştirilmesi için kamu harcama yönetiminin daha rasyonel örgütlenmesi, kurumlararası eşgüdüm ve etkinliğe ilişkin bazı kavramların netleştirilmesi gerekmektedir.
Keywords : Klasik bütçe ilkeleri, modern bütçe ilkeleri, mali saydamlık ilkesi, hesdap verilebilirlik ilkesi, etkinlik ilkesi