Türkiye’de Cumhurbaşkanlığı Sistemi: Bir “Siyasal İnovasyon” Olabilir mi?

Authors : Gülsen KAYA OSMANBAŞOĞLU

Pages : 578-599

View : 22 | Download : 16

Publication Date : 2019-01-29

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışma, Türkiye’deki devlet yönetimi ve siyasete ilişkin temel kabul edilebilecek dört sorun alanını kısaca ortaya koyduktan sonra, siyasal inovasyon (siyasal yenilikçilik) kavramının ne olduğuna ilişkin kavramsal çerçeveyi açıklayacaktır.  Çalışmada, Türkiye’nin 16 Nisan 2017 Referandumu ile gerçekleşen Anayasa değişikliğini takip eden süreçte öngörülen düzenlemelerin ne ölçüde ve hangi şartlar altında siyasal yenilikçilik sayılıp sayılamayacağı, ilişkilendirilecek olan sorun alanları çerçevesinde sorgulanacaktır. Siyasal yenilikçilik kavramı, literatürde üç ana başlık altında incelenmektedir ki bunlar sırası ile siyasal süreçlerde yenileşme, politika yapma biçiminin yenileşmesi ve politikaların yenileşmesidir. Her yeniliğin siyasal inovasyon sayılamayacağından hareketle, teorik olarak Anayasal değişiklik ile ortaya konan cumhurbaşkanlığı sisteminin , 24 Haziran 2018 seçimleri ile pratiğe dönüştürülme sürecinde ortaya çıkmaya başlayan olumlu ve olumsuz yönler, makale sınırlarının elverdiği ölçüde incelenecektir. Bunu yaparken, liberal ve konsolide olmuş bir demokrasi için yetersiz sayılabilecek olsa dahi, çoğunluğun temsiline imkân sağlayan demokratik bir yapının ihdas edilmesi, kurumsal sadeleşme, meşru olmayan statüko gruplarının bertarafı ve doğrudan yetkilendirme eksenindeki gelişmeler olumlu değerlendirilmektedir. Öte yandan, hukukun bağımsızlığının tesis edilmesine, kamuda liyakat esasına ilişkin görevlendirmelerin hayata geçirilmesine ve kırılgan grupların temsilini kolaylaştıracak mekanizmaların oluşturulmasına yönelik birtakım geliştirici önlemlerin alınması, cumhurbaşkanlığı sisteminin siyasal yenilikçilik açısından daha fazla değişkene cevap verebilmesi için elzem görülmektedir.
Keywords : Siyasal inovasyon, cumhurbaşkanlığı sistemi, kurumsallaşma, meritokrasi, siyasi kültür