Teknoloji ve Vasıf İlişkisi Bağlamında Hekimlerin Emek Süreci: Bir Saha Araştırması

Authors : Sercan DERELİ, Yücel UYANIK

Pages : 195-228

Doi:10.26745/ahbvuibfd.1244403

View : 15 | Download : 11

Publication Date : 2023-04-11

Article Type : Research Paper

Abstract :Emek süreci teorisi kapsamında üretim yapılanması; emeğin kendisi, nesnesi ve araçları olmak üzere üç temel unsur üzerinden analiz edilmektedir. Teknoloji ve üretim aracı ilişkisi teorinin odak noktalarından birini oluşturmakta ve teknoloji emek sürecinin bütüncül dönüşümüne neden olan faktör olarak kabul edilmektedir. Emek sürecinin kapitalist formunda, teknolojinin ya da makineleşmenin etkisiyle emeğin vasıf düzeyinin kademeli olarak azaldığı savunulmaktadır. Bu çalışmada, profesyonel meslek uygulayıcısı olan hekimlerin emek sürecinde teknolojik gelişmelerin neden olduğu dönüşümler analiz edilmeye çalışılmıştır ve özellikle tıbbi teknolojilerde sağlanan gelişmelerin, hekimlerin günlük pratikleri ile vasıf düzeyi üzerindeki etkilerinin saptanması amaçlanmıştır. Çalışma, hekimlerin klinik vasıflarının teknoloji nedenli etkiler ile aşınıp aşınmadığı sorusu üzerine kurgulanmıştır. Bu bağlamda öncelikle yoğun bir literatür taraması ve ardından nitel bir araştırma yöntemi benimsenerek 36 hekim ile derinlemesine mülakat yapılmıştır. Görüşme yapılan hekimlerden elde edilen nitel verilerin betimsel analiz yaklaşımı ile analizi sonucunda, tıbbi teknolojilerdeki gelişmeler ile hekimlerin emek sürecinde köklü bir dönüşümün yaşandığı ve vasfı tanımlayan bilgi ve özerklik unsurları bağlamında hekimlerin klinik vasıflarının aşınma eğilimi içerisinde olduğu tespit edilmiştir.
Keywords : Vasıfsızlaşma, Hekimlerin Emek Süreci, Olgusal Bilgi, Özerklik, Deskilling, Labor Process of Physicians, Factual Knowledge, Autonomy