Cumhuriyet ve Kültürel Dönüşümler: Mekân, Moda ve Kıyafet

Authors : Rıfat Aydin

Pages : 1053-1068

Doi:10.26745/ahbvuibfd.1205698

View : 82 | Download : 71

Publication Date : 2024-01-09

Article Type : Research Paper

Abstract :Osmanlı’dan Cumhuriyete yöneticiler politik-ekonomik devrimlerle birlikte kültürel alanda da ciddi değişikliklere gitmiştir. Osmanlı devletinin askeri ve ekonomik alandaki geri çekilişini engellemeyi hedefleyen Osmanlı bürokrasisi kültürel alanda da reform çabalarına girişmiştir. Cumhuriyet ile birlikte kültürel alana dönük bu değişim arzusu daha güçlü bir dönüşüme evrilmiştir. Bu açıdan Cumhuriyet yönetiminin hedefi, Osmanlı’dan farklı olarak sadece batılılaşmaya dönük bir perspektife dayanmamaktadır. Cumhuriyetin başlıca hedefi, semboller ve temsiller üzerinden yeni bir ulus inşası olmuştur. Cumhuriyet kadrolarının batılılaşmanın sembolik görünümlerinin özümsenmesi noktasında duyduğu isteğin temelinde de bu ulus devlete uygun makbul vatandaşın yaratılması arzusu yatmaktadır. Diğer taraftan ötekiye (batı) karşı duyulan güvensizliğin de bu arzunun oluşumunda önemli rolü vardır. Çünkü Osmanlı daha sonra da Cumhuriyetin temel ötekisi olan batı karşısında kendisini kabul ettirme isteği, kendisini en çok hayat tarzları üzerinden ortaya koymuştur. Bu kapsamda çalışmanın amacı Osmanlı’dan Cumhuriyete uzanan bir süreklilikte mekân ve kıyafet tercihlerindeki değişikliklerin sosyolojik arka planını ve bu dönüşmelerin temel hedefine zemin oluşturan politik arketipi incelemektir. Ayrıca erkek ve kadın kıyafetlerindeki değişim ile kadının sosyo-politik bir özne olarak Cumhuriyet devrimleri açısından taşıdığı önem de çalışmada değerlendirilmiştir. Son tahlilde mekân ve kıyafet tercihlerinin hem bir etkileneni hem de bir etkileyeni olarak özellikle İstanbul ve Ankara gibi şehirlerde ortaya çıkan yeni asrı hayatın ve modanın izlerini takip eden bu çalışma, Cumhuriyetin ilk on yılında Türkiye’deki hayat tarzlarının kültürel ve siyasal alandaki etkisini açığa çıkarmayı hedeflemiştir.
Keywords : cumhuriyet, moda, mekan, kıyafet