Anayasa Mahkemesi Kararlarına Uymamanın Doğuracağı Anayasal Sonuçlar

Authors : Semih Kaya, Ömer Keskinsoy, Şahap Kaymak

Pages : 501-530

Doi:10.26745/ahbvuibfd.1440701

View : 94 | Download : 86

Publication Date : 2024-08-12

Article Type : Research Paper

Abstract :2010 yılında yapılan Anayasa değişikliğiyle birlikte kabul edilen bireysel başvuru hakkı, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine başvurulmadan önceki iç hukukta tüketilmesi gereken nihaî aşama olarak düzenlenmiştir. Birtakım eksikliklerine rağmen bireysel başvuru hakkının uygulanmaya başladığı tarihten günümüze kadar geçen yaklaşık on iki yıllık süre zarfında hukuk sistemimiz için önemli bir kazanım olduğu kabul edilmektedir. Ancak gelinen süreçte Anayasa Mahkemesinin temel hak ve özgürlüklerin korunması bağlamında sergilediği hak eksenli yaklaşım neticesinde verdiği ihlâl kararlarının bağlayıcı olup olmadığı tartışması yaşanmaktadır. Söz konusu tartışma genel olarak bireysel başvurunun objektif etkisi üzerinden Anayasa’nın 153. maddesinin son fıkrası doğrultusunda yürütülmektedir. Bu çalışma, bireysel başvuru ihlâl kararlarının herkes için bağlayıcı olduğunu ortaya koyarak insan haklarının gerçekleşme alanının genişletilmesini savunmaktadır. Bununla birlikte Anayasa Mahkemesi kararlarına uyulmamasının neden olacağı telâfisi imkânsız olan Anayasaya aykırı neticeler açıklanmaktadır. Böyle bir durumun aynı zamanda hukuk devleti ilkesinin dolayısıyla da Anayasa’nın geçerliliğini kaybetmesine sebebiyet vereceği vurgulanmaktadır. Çalışmamızda, Anayasa Mahkemesinin konuyla ilgili bireysel başvuru ve norm denetimi kararlarından yararlanılarak hukukî bir perspektif çizilmiştir.
Keywords : Bireysel Başvuru, Objektif Etki, Bağlayıcılık, İnsan Hakları, Anayasa Mahkemesi