J-Eğrisi Hipotezi Üzerine Bir Uygulama

Authors : Osman Cenk Kanca

Pages : 103-122

Doi:10.26745/ahbvuibfd.1566263

View : 86 | Download : 121

Publication Date : 2025-04-18

Article Type : Research Paper

Abstract :İktisat politikalarının oluşum sürecinde döviz kuru ile dış ticaret dengesi arasındaki ilişki(ler), politika yapıcılar için değerli makroekonomik göstergeler olarak düşünülebilir. Politika yapıcılar, döviz kuru değişikliklerinin kısa ve uzun dönemde dış ticaret dengesini nasıl etkilediğine dair bilgileri kullanarak zaman içerisinde optimal dış ticaret dengesini hedefleyebilirler. Burada dış ticarete konu malların ihracat ve ithalat miktarlarının ve ihracat ve ithalat fiyatlarının döviz kuruna tepkisi belirleyici olabilmektedir. Neredeyse tüm ülkeler dış ticaret dengesi sorunlarıyla karşılaşmaktadırlar, ancak bu sorunların daha çok gelişmekte olan ülkelerde görüldüğü belirtilebilir. Bu bağlamda döviz kuru ile dış ticaret dengesi arasındaki makroekonomik ilişki özellikle gelişmekte olan ülkelerdeki politika yapıcılar açısından temel öneme sahip bir konudur. İktisat kuramında dış ticaret dengesinin değerinin reel döviz kuru hareketlerine tepkisi J-eğrisi ile tanımlanmakta ve reel bir değer kaybının başlangıçta dış ticaret dengesi açığını kötüleştirdiği ancak zamanla onu iyileştirdiği bilinmektedir. Bu çalışmada amaç, Türkiye’de 1980-2023 döneminde J-eğrisi etkisini araştırmaktır. Bazı zaman serisi tekniklerinin kullanıldığı bu çalışmada, kullanılan değişkenler arasında uzun dönemli ilişkiye rastlanmış ve etki-tepki analizi sonucunda görece zayıf düzeyde J-eğrisi etkisinin geçerli olduğuna dair ampirik sonuçlara ulaşılmıştır.
Keywords : döviz kuru, dış ticaret dengesi, J-eğrisi, Uzun Dönem Etki, Etki-Tepki Fonksiyonları, Nedensellik