Kapsül Yanıklığı Hastalık Etmeni (Brachycladium papaveris (Sawada) Shoemaker & Inderb.)’nin Bazı Haşhaş Çeşitlerinin Çimlenme Performansına Etkisi

Authors : Canan GÜLCAN, Havva DİNLER

Pages : 210-221

Doi:10.24180/ijaws.695576

View : 29 | Download : 20

Publication Date : 2020-07-21

Article Type : Research Paper

Abstract :Son yıllarda haşhaşta tohum kaynaklı patojenler nedeniyle ürün ve verim kayıpları yaşanmaktadır. Bu patojenler hastalığın bulaşmasında önemli rol oynamakta, tohum canlılığını olumsuz etkilemekte, tohum çimlenme oranını düşürmekte ve doğrudan bitki canlılığını etkileyerek verimde ciddi kayıplara neden olmaktadırlar. Bir tohum patojeni olan Brachycladium papaveris kapsül çürüklüğü, kapsül yanıklığı, haşhaş yanıklığı, yaprak yanıklığı simptomlarına neden olmaktadır ve hem morfin hem de kaliteli tohum veriminde önemli kayıplar oluşturmaktadır. Bu amaçla Uşak İli Merkez ve Sivaslı ilçelerinden hastalıklı haşhaş bitkilerinden izole edilen Brachycladium papaveris izolatlarının in vitro koşullarda Ofis 8, Ofis 1, Ofis 3, Ofis 95, Ofis NM, Ofis NP, Ofis 96, Ofis 2, Ofis 4, TMO-T, TMO-1, TMO-3, TMO-2 ve Afyon 95 olmak üzere 14 farklı haşhaş çeşidinde tohumların çimlenme performansına etkisi araştırılmıştır. Çalışmada hastalıklı bitkilerden alınan izolatların kullanılan çeşitlerde farklı etkiler gösterdiği belirlenmiştir. İzolatlar içinde en tahripkar izolat haşhaş kapsülünden elde edilen izolat olmuştur. 2, 4 ve 6. gün sayımlarında patojenin gövde, tohum ve kapsül izolatlarından en az etkilenen ve ortalama çimlenme oranı değerleri en yüksek olan çeşitler Ofis NM, Ofis 1, TMO 1 ve TMO 3 olarak belirlenmiştir. Sonuç olarak, patojenin haşhaş fideleri üzerindeki etkilerinin belirlenmesi, haşhaşın üretimi yapılan çeşitlerde hastalığa karşı çeşit reaksiyonu çalışmalarının tarla denemeleri ile ortaya konulması gerekmektedir.
Keywords : Papaver somniferum, kapsül yanıklığı, çimlenme oranı, ortalama çimlenme zamanı, haşhaş