Türk Bakla Genetik Kaynaklarının Tohum Mineral İçeriği için Fenotipik Çeşitliliğin Araştırılması

Authors : Muhammad Azhar NADEEM

Pages : 540-550

Doi:10.24180/ijaws.949496

View : 20 | Download : 12

Publication Date : 2021-12-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Biyofortifikasyon; bitki ıslahı, transgenik teknikler veya agronomik uygulamalar yoluyla gıda ürünlerinin besin içeriklerinin iyileştirilmesi için sürdürülebilir bir yaklaşım olarak ortaya çıkmıştır. Baklagiller, tüm dünyada milyonlarca insan için bitki bazlı proteinin birincil kaynağı olarak hizmet vermektedir. Bakla, insan sağlığı için faydalı yüksek oranda protein, mineral ve vitamin içeriğine sahip önemli bir baklagil bitkisidir. Bu çalışma, Türkiye`nin 20 ilinden toplanan bakla genetik kaynaklarının tohum mineral profilini içermektedir. Araştırmada aynı şartlarda yetiştirilen bakla tohumlarının; azot insert ignore into journalissuearticles values(N); insert ignore into journalissuearticles values(% 5.19-7.52);, fosfor insert ignore into journalissuearticles values(P); insert ignore into journalissuearticles values(0.102-0.668);, potasyum insert ignore into journalissuearticles values(K); insert ignore into journalissuearticles values(0.63-2.46);, kalsiyum insert ignore into journalissuearticles values(Ca); insert ignore into journalissuearticles values(0.50-0.64);, magnezyum insert ignore into journalissuearticles values(Mg); insert ignore into journalissuearticles values(0.230-0.363);, demir insert ignore into journalissuearticles values(Fe); insert ignore into journalissuearticles values(57.047-145.63);, çinko insert ignore into journalissuearticles values(Zn); insert ignore into journalissuearticles values(28.76-90.10);, bakır insert ignore into journalissuearticles values(Cu); insert ignore into journalissuearticles values(6.23-32.33); ve manganez insert ignore into journalissuearticles values(Mn); insert ignore into journalissuearticles values(12.93-45.37); bakımından önemli varyasyon gösterdiği belirlenmiştir. Fe ve Zn içerikleri bakımından anlamlı ve pozitif bir ilişki belirlenmiştir. Fe ve Zn bakımından zenginleştirilmiş bakla çeşitlerinin geliştirilmesinde ebeveyn olarak kullanılabilecek materyaller tespit edilmiştir. Scatter plot analizi, Malatya3 ve Izmir3 yerel türlerinin Fe ve Zn içeriği bakımından zengin olduğunu ortaya çıkarmıştır. Temel bileşen analizi insert ignore into journalissuearticles values(PCA); sonucunda ilk beş temel bileşen varyasyonun %75.80’nini açıklamıştır. Takımyıldız grafiği, incelenen genetik kaynakları Fe içeriklerine göre iki popülasyona bölmüş ve B popülasyonunda bulunan yerel türlerin Fe ve Zn içerikleri bakımından zengin olduğunu göstermiştir. Araştırma sonucunda, bakla genetik kaynaklarının tohum mineral çeşitliliği aydınlatılmıştır. Yeni geliştirilecek bakla çeşitlerinin bazı mineral içerikleri biyolojik olarak zenginleştirilermek için çalışmada yer alan genetik kaynakların kullanılabileceği ön görülmüştür.
Keywords : Bakla, Yetersiz beslenme, Biyofortifikasyon, Germplazm karakterizasyonu, Mineral çeşitliliği