Akıl ve Zekâ Oyunlarına Yönelik Tutum Ölçeği: Bir Ölçek Geliştirme Çalışması

Authors : Ayfer ŞAHİN, Mehmet ÇALIŞKAN

Pages : 105-118

View : 20 | Download : 12

Publication Date : 2022-08-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Oyun gündelik hayatımızın içinde yer alan ve hem çocukların hem de yetişkinlerin öğrenmelerini destekleyen bir araçtır. Oyun, çocuğun zihinsel gelişimini yansıtan bir ayna gibidir, ancak sadece ayna olarak kalmayıp, çocuğun zihinsel ve bedensel, ayrıca duygusal gelişiminde aktif rol oynayabilmektedir. Zekâ ise kavram ve algıları kullanarak soyut veya somut nesneler arasındaki ilişkiyi anlamlandırma, soyut düşünme, akıl yürütme ve zihnimizle gerçekleştirdiğimiz bu işlemleri bir amaca yönelik olarak kullanabilme yetenekleri olarak adlandırılmaktadır. Zekâ oyunları hem zekânın hem de oyun kavramının bir araya gelmesiyle oluşan bir oyun etkinliğidir. Zekâ oyunları dersi Millî Eğitim Bakanlığı tarafından 2012-2013 eğitim öğretim yılında seçmeli ders olarak okutulmaya başlanmıştır. Ancak zekâ oyunları ve zekâ oyunları dersi teorik olarak çok önemli bir yere sahip olsa da uygulama aşamasında bazı sorunlarla karşılaşılabilmektedir. Bu çalışmada ortaokulda öğrenim gören öğrencilerin zekâ oyunlarına yönelik tutumlarını belirlemek için bir ölçek geliştirmek amaçlanmıştır. Araştırmanın yürütülmesinde genel tarama modeli kullanılmıştır. Bu çalışmanın evreni Kayseri ili merkezinde yer alan Millî Eğitim Bakanlığına bağlı ortaokullarda eğitim görmekte olan 5, 6, 7 ve 8. sınıf öğrencileri oluşturmaktadır. Bu öğrenciler arasından ön değerlendirme için kolay ulaşılabilir durum örneklemesi ile belirlenen ve gönüllülük esasına göre seçilen 303 öğrenciden veriler toplanmıştır. Bu çalışmada, ortaokul öğrencilerinin seçmeli zekâ oyunları dersine yönelik tutumlarını ölçmek amacıyla 34 maddelik bir ölçek geliştirilmiştir. Ölçek 5’li likert tipinde bir ölçek olup alınabilecek en yüksek puan 170, en düşük puan 34’ tür. Ölçek 303 öğrenciye açımlayıcı faktör analizi için ve 377 öğrenciye doğrulayıcı faktör analizi için uygulanmış ve toplam 680 öğrenciden veri toplanarak geliştirilmiştir. Ölçek tek faktörlü yapıya sahiptir. Ölçekte ki tek faktör ‘‘Zekâ Oyunlarına Yönelik Tutum’’ olarak adlandırılmıştır.
Keywords : zeka, oyun, ölçek geliştirme