BİLİNÇ PROBLEMİNE REVONSUO’NUN YAKLAŞIMI

Authors : S Atakan ALTINÖRS

Pages : 22-38

View : 20 | Download : 10

Publication Date : 2023-03-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu makalemizde Revonsuo’nun “biyolojik realizm” diye nitelendirdiği bilinç görüşünü inceledik. Revonsuo, esasen, beyindeki biyolojik organizasyonun daha yüksek bir seviyesi olarak tarif ettiği bilincin gizemini aydınlığa kavuşturmada, rüya görme olgusunu keşfettirici bir hareket noktası olarak değerlendirmeyi dener. Zira ona göre rüya gören beyin, geniş kapsamlı teorik ve felsefî içerimleri olan bir tür “saf bilinç” yaratır: Konuyu, dışsal uyaranlardan bağımsız olarak irdelemeye imkân sağlayan bir bilinç durumu. Revonsuo rüya görme fenomenolojisi yoluyla, fenomeni birinci şahıs bakış açısından yakalayan bir metafor olarak “bilincin dünya simülasyonu” anlayışına varır. Rüya görmeyi merkeze almayı, bilinç bilimi açısından bir yanıyla eşsiz bir imkân addeden Revonsuo, diğer yandansa bunun önümüze çıkardığı bir engele işaret eder: Niteliksel bir yapıda olan rüyaların objektif olarak ölçülmesi. Halihazırda, elimizde mevcut bulunan teknolojik aygıtların, onun “rüya yakalayıcısı” düşünce deneyini hayata geçirecek deneysel kanıtlar sağlayamamış olması, Revonsuo’nun teorisinden vazgeçmesini gerektirmemektedir. Gelecekte ortaya çıkacak birtakım teknolojiler, bu işin üstesinden gelebilecek yeni ölçüm cihazlarını bilinç biliminin hizmetine sunabilir. Revonsuo, rüya içeriklerinin, gelecekte yeni bir beyin görüntüleme teknolojisiyle objektif bir şekilde ölçülmesinin, biyolojik bir fenomen olarak bilincin hangi surette belirdiğini açıklamamızı sağlayacağı yönünde umutludur. Revonsuo’nun yaklaşımının özgün yanının, en temelde şu eklektik tavrında yattığı sonucuna varıyoruz: Fenomenal bilincin sübjektif psikolojik gerçekliğini de hesaba katan bir perspektif içinde, onun objektif nörobiyolojik realitesini izah etmeye çalışmak.
Keywords : Zihin felsefesi, bilinç problemi, biyolojik gerçekçilik, Revonsuo