‘VAHDET-İ VÜCUD’A KAYNAKLIK EDEN AYETLER

Authors : Melahat BEKİ

Pages : 309-327

View : 44 | Download : 31

Publication Date : 2023-09-25

Article Type : Research Paper

Abstract :Vahdet-i vücûd düşünce sistemini savunanlar, tüm Kur’an-ı Kerim’i, vahdet-i vücûd nazarıyla okudukları için tüm ayetleri, bu ekolün düşüncesine birer argüman olarak kabul ederler. Ancak bu çalışmada, vahdet-i vücûd’a delil olarak gösterilen ve kaynaklık ettiği savunulan bir çok ayetten öne çıkanları ele alınıp incelenmiştir. Ve bu ayetlere, vücudun birliğini savunanların nasıl anlam verdiğine dair örnekler sunulmuştur. Bu nedenle, ayetlerin tefsirinde, siyasi, sosyal, yahut fıkhî boyutlar bir yana bırakılarak, tefsirlerdeki vahdet-i vücûd eksenindeki yorumlardan bazılarına yer verilmiştir. “Vahdet-i vücûd” düşüncesine kaynaklık ettiği savunulan bazı ayetler ve onlara ilişkin özellikle İbn’ül Arabi ve onun ekolünden olan şârihlerin yorumu, bu düşünce sisteminin naslara dayandırılabileceğine dair incelikli deliller öne sürmektedir. Özellikle Ahmet Avni Konuk’un Füsus şerhinde yer verdiği ayetlerin yorumları öncelikli olmak üzere, öne çıkan ayetlerin nasıl vahdet-i vücût düşüncesi bağlamında temellendirildiğine örnekler verilmeye çalışılmıştır. Kuşkusuz, Kuran-ı Kerim’in tamamında yer alan ayetleri, vahdet-i vücûd nazarı ile okuyan vücûd ehli şârihleri, kutsal kitabın tüm ayetlerinde varlığın birliği düşüncesinin yansımalarını görmektedirler. Ancak biz bu çalışmamızda, söz konusu ayetler arasından en çok öne çıkan ve vahdet-i vücûd düşüncesini savunan kimselerce ilk olarak öne sürülen ayetleri ele almayı uygun gördük. Bu ayetlere dair, vahdet görüşünü benimseyen bir çok şârihin, işârî tefsirine yahut batınî yorumlarına yer vermeye çalıştık.
Keywords : Vahdet i Vucûd, Tasavvuf, Ayet, Tefsir