AHMED EMÎN VE ELEŞTİRMEN YÖNÜ

Authors : Derya ADALAR SUBAŞI

Pages : 471-483

View : 69 | Download : 46

Publication Date : 2023-09-25

Article Type : Research Paper

Abstract :Mısırlı düşünür, yazar, İslam tarihçisi, edip ve bir eleştirmen olarak çağdaşları arasında özel bir konumu olan Ahmed Emîn, çocukluğundan itibaren aldığı çok yönlü eğitim ve yaptığı ilmî faaliyetlerle akademik olarak birçok alana katkı sağlamış önemli bir kişiliktir. Bu çalışmada eleştirmen yönü ve eleştirel görüşleri üzerine yoğunlaşılmış olsa da, gerek eserleri ve gerekse öz yaşam öyküsü itibariyle bugün bile dikkat çekmekte ve incelenmektedir. Ahmed Emîn’in eserleri arasında edebiyatçı yönünü okuyucuya en çok hissettireni edebiyat eleştirisi üzerine yazdığı en-Nakdu’l-Edebî adlı eseridir. Uzun süren kapsamlı araştırmaların ve derslerin bir ürünü olan en-Nakdu’l-Edebî adlı eseri ilk olarak 1954 yılında yayımlanmıştır. Eserde Arap Edebiyatı Tarihi boyunca öne çıkan şairler ve eserler üzerine yaptığı 47 mülahaza yer almaktadır. Bu mülahazalar içinde Klasik Arap Şiiri ve nesri üzerine yaptığı yorumlar olduğu gibi edebiyat, edebî ürün, eleştirmen ve edebî eleştiri gibi kavramların detaylı açıklamaları da vardır. Ayrıca Arap Edebiyatında modern dönemde görülen ilk edebî eleştiri çalışmalarına dair de kısa açıklamaları dikkat çekmektedir. Emîn, kendi döneminde hâkim olan eleştiriyi Batı eleştiri kuramları ve ölçütlerinin Arap Edebiyatına uygulanma çabaları şeklinde yorumlarken edebiyatın eleştiriden daha yüksek konumda olduğu, eleştirinin hüküm vermek ile bir edebî ürünü sevmek arasında ikiye bölünmüş olduğu görüşünü de dile getirmektedir. Ona göre Mısır’da sabit ilkeler üzerine kurulu adil eleştiri hükümlerine ve daha ılımlı eleştirmenlerin insaflı eleştirilerine ihtiyaç duyulmaktadır.
Keywords : Ahmed Emîn, Eleştirmen, en Nakdul Edebî, Mısır