İKİ ESER ÖRNEĞİNDE KIRIKKALE TÜRKÜLERİNDE DEĞİŞİM

Authors : Ahmet Savaş, Hamit Önal

Pages : 46-74

View : 50 | Download : 65

Publication Date : 2024-03-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Önemli bir kültür malzemesi olan türküler, bir müzik eseri olmanın yanı sıra geçmişten günümüze değerlerimizi aktaran kültür taşıyıcılarımızdır. Birçok kültürel değerler gibi türküler de zaman içerisinde değişen yaşam şartları ile birlikte kulaktan kulağa, kuşaktan kuşağa aktarılırken değişen müzikal anlayış ve beğeni doğrultusunda az ya da çok farklılaşırlar. Bu çalışmanın amacı, Kırıkkale yöresi türkülerinin ilk derlendiği durumu ile günümüz icralarındaki melodik ve ritmik yapıları ile sözlerindeki bazı değişimlerin ortaya çıkarılmasıdır. Bu durum halk müziği terminolojisinde anonimleşme süreci adı altında incelenmektedir. 1945 yılında yapılan derleme gezisi sırasında, derleme heyeti tarafından kayda alınan ve Türkiye Radyo Televizyon Kurumu Türk Halk Müziği Repertuvarında yer alan Kırıkkale türkülerinin, 1945 yılından önceki dönemleri dikkate almasak bile yaklaşık seksen yıllık uzun bir anonimleşme ve değişim sürecine girdiği söylenebilir. Araştırmada, bu türkülerin TRT THM Repertuvarında yer alan notaları ile yöre müziğini usta - çırak yoluyla aktararak günümüze kadar taşımış olan Kırıkkale’nin önde gelen mahalli sanatçılarından faydalanılmıştır. Sanatçılar; Seyit Çevik, Ekrem Çelebi ve Neşet Abalıoğlu’dur. Çalışmada nitel araştırma yöntemi ve tarama modeli kullanılmıştır. Öncelikle Türkiye Radyo Televizyon Kurumu Türk Halk Müziği Repertuvarında yer alan Kırıkkale adına kayıtlı türküler tespit edilmiş ve incelenmiştir. Daha sonra ise Kırıkkale yöresi mahalli sanatçıları ile görüşme yapılarak, türkülerin yöresel icraları kaydedilmiş ve notaya aktarılmıştır. Ulaşılan notalar ezgi, makam, usûl ve sözlerde yaşanan; benzerlik ve değişimler bakımından incelenmiştir.
Keywords : Kırıkkale Yöresi, Halk Müziği, Türkü, Değişim